Da Fadrina Hofmann - L‘isla Mauritius es cuntschainta impustüt sco isla per honeymooners, per golfists e per palombaders. Mauritius ha eir la reputaziun dad esser üna destinaziun magari chara. Eu n‘ha paquettà aint chotschas da bogn ed uffants e sun ida a verer che cha quist‘isla ha da spordscher a trais Engiadinais cun büdschè moderat. Il resultat: ün paradis.


Ellas sun propi gigantescas. Lur panzers paran dad esser da crap, lur vistas sun sco quellas dad homins vegls, veglins cun testas bluottas. Chi dà tartarugas quia a La Vanille al süd da Mauritius n‘haja bainschi let, ma ch‘ellas am fan tant impreschiun nu vessa cret. E quantas tartarugas gigantas chi dà quia in quist parc da natüra. In gruppas s‘hana radunadas per magliar, per spassegiar e – hai e per far l‘amur.

Tartarugas 2Üna tartaruguna masculina para dad ir güsta in chalur e va davo sü a mincha femna chi lascha pro quai. Incredibel cha quist mas-chel antic es amo capabel da rampignar cun seis pais enorm sülla rain d‘üna femna. Povretta.

Meis uffants sun tuot fascinats. Il scuffel tschüffaina pür cur cha‘l mas-chel cumainza a scuffuondar. Chi vess cret cha tartarugas san far talmaing canera. Ils sbrais bass irriteschan ad üna gruppa dad Asiats chi vain subit nanpro. Tuots drizzan lur smartphones sül act d‘amur. Ün turist va uschè dastrusch per far ün selfie cul casanova chi‘m para sten indiscret - dafatta per üna bes-cha. Ils uffants rian da schloppar. „Uossa inclegia ils placats quia“, disch meis figl. Schi, eir eu. Il prüm vaivna be squassà il cheu dal placat chi scumonda da star in pè sün üna tartaruga o da trar crappa süls panzers da las bes-chas. E no vain eir ris dal placat chi scumonda da sezzer aint il puoz cun peschuns da koi. A verer l‘agir dals turists asiats sainza maniera nun‘s dan ils scumonds exotics plü da buonder.


Lö dals cuntrasts

Duos dis plü tard. Intant eschna illa cità principala da Mauritius, a Port Louis. Ils uffants han scuvert ad üna duonna cun sari chi fa disegns da henna süls mans e sülla bratscha. Na, quai cha quista duonna giuvna fa es plütöst art co be disegnar cun culur natürala sün pel. Infra pacs minuts striuna ella ün „tschüffasömmis“ sül bratsch da mia figlia ed ün ornamaint da bellezza sül man da meis figl. No eschan inchantats. Merci beaucoup, mademoiselle. No passain inavant tras il quartier Waterfront, ün quartier cun butias e restorants moderns al port da las barchas grondas. Parisols da plövgia in tuot las culuors sun pichats sü in üna giassa ed ün bügl immez üna plazzetta dan ün zich taimpra d‘Italia. Forsa cha‘ls uffants rouvan perquai da tscherchar per üna jada üna pizzeria impè da mangiar in ün dals stupends locals indigens chi spordschan specialitats da mar. Pac plü tard sezzaina sülla terassa d‘ün restorant talian, sü ot sur il port, mangiain pizza sco illa Toscana e tadlain „Felicità“ dad Al Bano e Romina Power.

HennaChe contrast cha quist‘atmosfera es in congual cul marchà stret e surchargià i‘l stil arabic cha no vain visità be ün‘ura avant. Che differenza da la pizza cul menü indic cha no vain tschnà la saira avant. Port Louis es üna cità fich variada, tant variada sco il pajais Mauritius. L‘isla i‘l mar indic es be pitschna. Ideal per tilla perscrutar dal nord fin al süd, sün terra e sül mar. Quia vegnan insembel differentas culturas, differentas religiuns, differentas cuschinas. Ün zich Africa, ün zich Asia, e dafatta ün zich Europa pervi da l‘istorgia colonialistica. Duos linguas ufficialas ha il pitschen pajais tropic: inglais e frances. Ils indigens discuorran plü jent frances. Ed il baguette gusta sco a Paris.


Grazia fitg a tut ils sponsurs da LATABLA:

  • Shop online!
    Shop online!
  • Tel. 081 864 01 51
    Tel. 081 864 01 51
  • Tel: 081 852 45 45
    Tel: 081 852 45 45
  • L’Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun
    L’Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun
  • La Giuventetgna Rumantscha
    La Giuventetgna Rumantscha
  • www.quartalingua.ch
    www.quartalingua.ch
  • www.belain.ch
    www.belain.ch
  • Adüna bun - cafè grischun
    Adüna bun - cafè grischun
  • Tel. 081 864 15 81
    Tel. 081 864 15 81


Inscunter culs delfins

Ün di oura sül mar. No fain part ad ün‘excursiun da delfins, organisada dad indigens cha no vain imprais a cugnuoscher a la riva dal mar. La glieud quia es propi fich amiaivla e servizziaivla. No partin davent da Tamarin a la costa dal vest da l‘isla. La vista davent dal mar süll‘isla es fantastica. Fuormaziuns da muntognas verdas, sablun alb, minchatant cumünins, lura as vezza darcheu grips da crap da lava chi algordan cha Mauritius es vairamaing ün‘isla vulcanica. Islas plü pitschnas as rechattan davant l‘isla principala. Cun ir vers il mar vegnan las uondas plü otas. La barchina da motor tillas surpassa però sainza fadia. Dandettamaing rivaina al punct il plü ferm al süd da l‘isla. Ün hom sün‘ün‘otra barcha a motor fa segns in direcziun ost. Aha, là saran ils delfins. No ans allegrain.

Mo avant cha no vezzain als delfins, vezzaina a bundant 20 otras barchas a motor cun turists. Tuots lessan verer ils delfins. Üna scoula da delfins es propi quia. Las bellas bes-chas cun lur surrier etern attiran a la glieud sco magnets. Tscherts turists siglian perfin aint ill‘aua per nodar in vicinanza dals delfins. No restain be aint illa barcha, squassond il cheu e schmorts da tant pac respet da las bes-chas. E lura siglia ün delfin precis dasper nossa barcha aint ill‘ajer. Che bel purtret, che bel sentimaint. Ils uffants sun in‘ün‘agitaziun. No contemplain amo üna pezza als delfins chi nodan tanter e suot las barchas via, lura giaina inavant.

La barcha ans maina pro üna da las perlas da l‘isla: il crystal rock. Il grip immez il mar türkis fa subit cuvaida da siglir aint il mar e scuvrir il muond suot aua. E propi, cun sü ils ögliers da palombar vezzaina rizzas da mar, peschs in tuot la culuors, corallas e perfin ün‘anguilla. Che müravaglia!

Delphins


Scuvertas sur scuvertas

Mauritius viva per gronda part dal turissem. Minch‘on visitescha ün milliun turists l‘isla chi ha be 1,3 milliuns abitants. E listess nun esa sco in oters lös ingio ch‘ün hotel segua a l‘oter. Nos hotel es be pitschen, situà in üna laguna dasper ün grip. L‘es l‘unic hotel pro quista laguna. Cur chi‘d es reflüs vegnan ils pes-chaders cun lur perchas, e giuvnots o duonnas tscherchan chalamers, crevettas o austras be davant porta. I guarda oura curius cur cha‘ls pes-chaders stan uschè dalöntsch davent immez il mar e sun listess be fin pro l‘umbli aint ill‘aua. Id es grondius da pudair nodar in quist mar chod e be stuvair montar ils ögliers da palombar per verer pacs meters davent da la riva fingià da tuottas sorts peschs exotics. Ils uffants scuvrischan cucumbers da mar, fan tuors da sablun pels giamberets e ramassan conchas da bellezza. Minchatant marida inchün a la riva dal mar. Pel solit pro‘l tramunt dal sulai chi bogna la laguna in üna glüm bod kitschiga orandscha. Cler, l‘isla es cuntschainta sco destinaziun da honeymoon. Eu n‘ha inclet davo il prüm di perche. Eir no ans vain nempe inamurats quia – in Mauritius.

Text e fotografias: Fadrina Hofmann


Suonda LATABLA!


Forsa er insatge per vus:

 

Buna glüna

Da Romana Ganzoni - 
Uossa suna rivats a Landquart. Il figl da 12 ons dumonda a la mamma, scha quist „village“ plain roba plü bunmarchada, plain marcas, plain „labels“, plain prodots da luxus (chi sajan listess mumaint prodots da massa, corregia la mamma), scha quist „outlet“ saja a Landquart, ch’el craja cha quel saja a Landquart, cha seis cumpogn da classa haja cumprà ün pullover da Polo Ralph Lauren, blau s-chür, discret, megacool.

La mamma nu s’interessa zist. Davo üna posa disch’la: Ingün’idea. Chat da quists lös üna varguogna, disch’la. Tuot be consum, disch’la. Scha’ls 24 december es üna dumengia vögl’na dafatta rivir ils affars, disch’la. Che varguogna, repet’la. Quai am va talmaing sülla nerva. E pullovers classics sun per glieud lungurusa, disch’la. E megacool, quai nu’s discha in cas, figl, inclet? Il figl sbassa l’ögliada. Voust ün panin, dumonda la mamma. Eu n’ha tut cun mai. Pan integral e chaschöl vegan. Voust? Na grazcha, disch il figl e da man ad ün paquet plain uorsins da gomma in tuot las culuors. La mamma tira sü il nas. San nun es quai, disch’la. Ma bun, respuonda il figl. De gustibus non...non, apunto, disch la mamma.

A Cuoira müd’na tren.

Grazia fitg a tut ils sponsurs da LATABLA:

  • www.quartalingua.ch
    www.quartalingua.ch
  • La Giuventetgna Rumantscha
    La Giuventetgna Rumantscha
  • Adüna bun - cafè grischun
    Adüna bun - cafè grischun
  • Tel. 081 864 15 81
    Tel. 081 864 15 81
  • Shop online!
    Shop online!
  • www.belain.ch
    www.belain.ch
  • L’Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun
    L’Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun
  • Tel: 081 852 45 45
    Tel: 081 852 45 45
  • Tel. 081 864 01 51
    Tel. 081 864 01 51


La mamma sta sü, ella sto ir sün tualetta, fingià daspö Sargans. Uossa va la spert, il squitsch es para enorm, il figl sfrigna. La mamma cuorra. E nu vain plü. Tschinch minuts passan. Desch minuts. Vainch? Il figl segua a la mamma, tschercha la tualetta, la prüma ch’el chatta es serrada a clav, sur la foura clav as vezza cler e net ün quaderin verd, curius. Il conducteur ha tachà sü il scrit „Defekt - Out of Order - Fuori servizio“, ün Spassvogel ha scriblottà suotnan „Pischa a chasa!“, il figl piglia seis culli our da la busacha e scriva suraint hahaha. Curius, inchün para da chantar aint illa tualetta chi’d es fuori servizio. Che diavel? Es quai la vusch d’ün kindel? Hei, tüüü, cloma il figl. Ingüna resposta.

Passà ils prossems duos vaguns clocca il figl vi da la porta da la tualetta da prüma classa in möd energic. Ingün stress, disch la mamma e ria. N’ha plaschair cha tü nun est partida cul auto da posta a Tusan, mamma, disch il figl e parta per darcheu tour plazza sülla pultruna da la seguonda classa. Davo üna ter pezza – il tren es fingià a Chastè – vain la mamma, ün zich spennada, las massellas cotschnas, e dumonda, co cha quai saja uossa cun quist pullover da Polo Ralph Lauren, cha quella marca nu detta quai sgüra na a Landquart, chi’s stopcha ir a Mendrisio, aint il „Fox Town“, cha quai poss’na far la fin d’eivna chi vain, scha’l figl haja vöglia. Ün pullover classic poust adüna dovrar, o?

Il figl püffa sü per la mamma es squassa il cheu. E cha uossa haj’la üna da quellas foms nairas, ün bel steak, quai füss uossa il maximum, megacool? Chi detta ün char restorant. Vè, giaina, disch’la al figl, quel ramassa sia roba e segua a la mamma chi ria dad ot da la buna glüna e picla our dal paquet dal figl ün uorsin da gomma orandsch.


Text: R. Ganzoni, Schlarigna 
Fotografia: www.pexels.com


Suonda LATABLA!

La guida

Da Romana Ganzoni -

La guida, Maria Rita, muossa a giasts seis cumün Sant'Angelo Muxara in Sicilia. Ella fa quai per raps, 60 euros la persuna. Uschigliö nu's rivessa pro Olga, la producenta da ricotta e chaschöl "di pecora", tuot il cumün cumpra pro ella, seis hom tegna 600 bes-chas, 450 vegnan musas mincha di duos voutas dal patrun e da seis duos pasters. Olga es be pitschnina, ma plain energia. Na plü veglia sco 50. E fingià quatter abiadis. Uschè suna, las blondas, complimenti, signora, disch eu cur cha no partin. Ed ella schmacha sül chaschöl frais-ch chi'd es aint in üna fuorma da plastic da l'apparentscha d'ün giovaret per criblar sablun. Olga schmacha e ria, pulischa ils mans vi dal scussal e dà üna branclada. Eir la vista da lain da Padre Pio aint illa grotta da la chascharia surria. Las fluors davant el sun da plastic, precis sco la fuorma da chaschöl. Intuorn ed intuorn plattinas da keramica albas. Auguri! Ancora.

Sia tatta faiva pasta fresca amo cun 105 ons

Uossa rivaina pro Maria. Maria es la furnera. Scha'l pan es pront po gnir minchün pro ella e chatschar üna pizza o verdüras aint il fuorn chod chi ha fingià 70 ons, ün fabricat da Palermo cun trais portinas. Maria ans dà pan frais-ch cun öli d'olivas ed origano sech our da seis üert. Seis hom Angelo chi d'eira mürader ad Airolo e lavuraiva in üna fabrica in Germania fa la pasta fresca, el sezza davant üna maschina e quinta da sia tatta chi faiva pasta fresca culs mans (sül schnuogl schnester) - amo cun 105 ons. El fa la pasta cha no mangiaran plü tard cun Maria ed  Angelo aint il "cortile" davant lur chasa. Giuseppe, il frar da Maria güdarà, Maria e Giuseppe discuorran tanter dad els inglais, els sun creschüts sü tuots duos a Bedford. Là - i'l lö da l'ultima execuziun in Ingalterra - viva üna gronda colonia taliana, divers sun da Sant'Angelo Muxaro.

Grazia fitg a tut ils sponsurs da LATABLA:

  • www.quartalingua.ch
    www.quartalingua.ch
  • Adüna bun - cafè grischun
    Adüna bun - cafè grischun
  • Tel. 081 864 01 51
    Tel. 081 864 01 51
  • Tel: 081 852 45 45
    Tel: 081 852 45 45
  • www.belain.ch
    www.belain.ch
  • Shop online!
    Shop online!
  • L’Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun
    L’Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun
  • Tel. 081 864 15 81
    Tel. 081 864 15 81
  • La Giuventetgna Rumantscha
    La Giuventetgna Rumantscha


Raquints dal tat  chi d'eira chaminà vi pro la muntogna magica

Davo continuaina il gir. I cuorra nanpro la cusdrina da Maria Rita, Catarina, ella ans vaiva vis prendendo sole sün terrazza e voul salüdar. Davo duos minuts discurrina cun tschinch o ses persunas, tanter quellas il fruttivendolo chi metta persics aint illa sadella chi penda vi d'üna sua sün via, uschè cha Franco dal prüm plan (e bap da la guida) sto be amo trar sü la frütta, el vaiva cancar ed es amo debel. Ma na massa debel per gnir giò illa chadafö da la famiglia da Maria Rita - la prüma stanza schi's riva aint da porta. La mamma es eir quia, s'inclegia - e la nonna. Franco fa mangiar caponata e capras cun lur verd da prümavaira - tuot fat aint svessa. I gusta. E pigliai mandels, dai! Daplü! No mangiain, e Maria Rita quinta dal tat dal tat chi saja chaminà vi pro la muntogna magica, perche ch'el vaiva sömgià ch'el stöglia ir là. Ün veglin bondraius saja segui ad el ed haja vis co cha la muntogna as rivit - e vis milla s-chazzis, or e diamants. Aha!, haja dit il vegl, ed inaquella s'haja la muntogna serrada, ed ils duos homens as transmüdettan in chasinas da lindornas.

Ed uossa sperescha, cha quai nu capita cun mai, davo ch'eu n'ha quintà da questa meraviglia.

Text e fotografia: R. Ganzoni, Schlarigna

Suonda LATABLA!

Il viadi

Da Romana Ganzoni -

1. di: Duos staziuns culla metro. Là suna. Milla persunas. O daplü. Mammas lavan als uffants cun aua minerala, l’ora da prümavaira nu sustegna adüna il bogn sün via, ils uffants sbrajan. Eu nu dod ils sbrais. Eu stun suot ün bös-chin dad orandschas e dod a l’hom sper mai a discuorrer aint in seis telefonin dad or. Las vuschs dals uffants nu rivan da far ün viadi uschè lung. Duos staziuns da la metro, quai po esser dalöntsch davent. Las nüvlas fuorman utschels, ün giat, sbrinzlas d’ün grond fö. Las nüvlas passan e’s disfan.


2. di: Hoz hana puli la via dals fügitivs, e quai cun savun. Ma eu nu savur la via, e neir il savun, eu stun suot il bös-chin combel dad orandschas, i paran be cullas da Nadal. Bainbod as drivan las flurs dal bös-ch. Neroli. Il parfüm as derasarà dapertuot. Id es ün’odur chi fa gnir cuntaint. Almain là, ingio chi flurischa, almain per ün mumaint. Almain a l‘ün e l’otra.

3. di: Murdieus, eir duonnas ed uffants. Drogats, povers, glieud chi sta meglder co quai chi fan stravair, da tuotta sort glieud, la vista as müda sch’ün vegn per dumandar raps, blers sun da qua, ma eir dad oters pajais. I spettan o fan musica e ramassam lura  munaida. Eu nu sà, schi’m guardan aint ils ögls, perche ch’eu nu guard aint ils ögls, eu dun ün euro e püf giò per terra.

Grazia fitg a tut ils sponsurs da LATABLA:

  • www.quartalingua.ch
    www.quartalingua.ch
  • Tel: 081 852 45 45
    Tel: 081 852 45 45
  • Tel. 081 864 15 81
    Tel. 081 864 15 81
  • Adüna bun - cafè grischun
    Adüna bun - cafè grischun
  • Shop online!
    Shop online!
  • L’Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun
    L’Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun
  • Tel. 081 864 01 51
    Tel. 081 864 01 51
  • La Giuventetgna Rumantscha
    La Giuventetgna Rumantscha
  • www.belain.ch
    www.belain.ch


4. di: Id han dit chi haja dat üna demonstraziun avant duos o trais eivnas. Para sun gnüts millis advocats e güdischs illa chapitala, i nu gudognan bod nüglia. Para suna gnüts in lur vesti d‘uffizi, para hana pendü lur cravattas vi d‘ün bös-ch. Quel fa uossa concurrenza als bös-chins dad orandschas chi decoreschan las vias, id es üna pumpa, ma i nu’s stess mangiar ils früts, hana dit, para suna da tössi. Forsa dals autos. I passan blers autos, Mini-Coopers da tuot las culuors, la glieud chi nun es povra nu ris-cha plü dad ir intuorn cun autos gronds. Eu n’ha eir ün Mini-Cooper a chasa, ün blau cul têt alb.

5. di: Quia as baiva l’espresso fraid. Il camarier maisda il cafè cun glatsch e  squassa tuot in ün shaker, fin chi dà üna bella s-chima alba, lura implischa’l ün magöl da vaider e serva. Che bavronda! Eu sez sülla terrazza dal museum da l’Acropolis e guard sün quell’isla culs taimpels immez cità. Mia vita es ün’unica dumengia a mezdi. Eu pigl ün süerv da l’espresso fraid e pens vi da la fatscha da l’Aphrodite ch’eu n‘ha güsta vis. Id ha dat ün‘oxidaziun singulara sül marmel, uschè chi para cha la dessa crida larmas nairas. Aint il gift-shop cumpra la cartolina cun sü ad Aphrodite. Ella nu d’eira mia dessa prediletta fin hoz, eu admiraiva adüna ad Athene chi’d es siglida our dal cheu da seis bap, ma hoz am sainta fich daspera ad Aphrodite.

6. di: Eu tuorn a chasa.

Text: R. Ganzoni, Schlarigna
Fotografia: C. Gustin

Suonda LATABLA!

La Cana...

Da Bettina Vital -
In tschercha dals uors chi vivan pacific in libertà e dad otras aventüras cul camper, quinta Bettina d’ün pajais vastischem chi ha las listessas duos culurs in sia vopna sco la Svizra. Ün cuort rapport da viadi.

La cana...

...da scuvrir ün pajais ester viagiond d’ün lö a l’oter illas listessas quatter paraids. Nos viadi cul camper tras il stadi nordamerican ha cumanzà a Vancouver cun ün jetlag potent. Eu sun ida a las 4.30 p.m. i’l Denny’s a cumprar pancakes e hash browns per meis hommens. Il di davo vaina surgni nos truck camper en’s vain miss in viadi vers il nord. Il bel vi da quist pajais es, chi’s po durmir là ingio chi plascha, damaja eir a la riva d’ün lai – da quels daja in Canada bod davo mincha storta – per exaimpel sün üna plazza da parcar. Toctoctoc! Chris nos vaschin ans maina painch, carrottas, sal, tschiguollas e ris, perquai cha lur viadi cul camper va daman a fin.

Ils Canadais e maisas da far süt eir pels babs in lur aigna tualetta

Ils Canadais sun per mai glieud cuntainta, fich averta, serviziaivla ed emancipada. I nu vain avant chi nu’s baderla trais pleds, schi’s sta in colonna per ir in tualetta. Id es eir bod impussibel da splajar ün plan da cità e da dar be cuortin ün sguard lasura sainza ch’inchün vain inaquella in agüd: „Do you need any help“? No eschan stats be bocc’averta tadlond il monolog da desch minuts d’ün indigen che ed ingio chi saja il meglder da visitar a Vancover. Ils Canadais aman ils chans e’ls uffants („Hi sweatheart!“ o simil ad doda da quasi minchün chi vain incunter vezzond nos pitschen davosü illa dschierla). Lur infrastructura per famiglias es impreschiunanta: plazzas da giovar in mincha löet e maisas da far süt eir pels babs in lur aigna tualetta.

Grazia fitg a tut ils sponsurs da LATABLA:

  • www.belain.ch
    www.belain.ch
  • L’Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun
    L’Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun
  • La Giuventetgna Rumantscha
    La Giuventetgna Rumantscha
  • Shop online!
    Shop online!
  • Tel. 081 864 01 51
    Tel. 081 864 01 51
  • www.quartalingua.ch
    www.quartalingua.ch
  • Tel: 081 852 45 45
    Tel: 081 852 45 45
  • Adüna bun - cafè grischun
    Adüna bun - cafè grischun
  • Tel. 081 864 15 81
    Tel. 081 864 15 81


La cuntrada

La natüra ha dimensiuns gigantescas e variescha per main da che: goduns tuot quai cha l’ögl tendscha, lais cun il plü da tuot latrinas ed ingün’oter stizzi uman, il mar po esser bass e tranquil in ün bratsch da la vart oura (Rathervor Beach a Vancouver Island) e be duos uras davent crudel ed anarchic in üna riva da tschinch kilometers lunghezza cun truonchuns tus per mez quai (Long Beach a Vancouver Island). Ils Rocky mountains tanter Jasper e Banff fan impreschiun dafatta als confederats, impustüt in lur quantità. Ils 4’000 meters nu supereschna però neir els. Ün viadi cul bus turistic sül glatscher nu’ns ha neir s-chodà. La natüra sumaglia ferm a quella da la Svizra e da l’Europa Centrala, tuot es simplamaing bler plü grond e vast. Per ün batterdögl para chi’s saja sül Lai Nair sur Tarasp, schi nu sigliuottess duos secundas plü tard ün squilat canadais tuottafat ester cun cua stiglia sur la via via e da la foura sü. Ün basdrinet da quel svizzer.

Ils campings

No vain preferi ils campings dals Provincial parcs, üna sort reservats protets, drizzads aint fich simpels cun secrets ed aua fraida. In congual culs campings privats d’eirna adüna plü nets e favuraivels. Il full hook up cun attachs d’electricità e sculs per laschar giò l’aua e la merda am paraiva absurd. Vulair esser dadoura illa natüra immez il nair god spess, ma verer televisiun ed ir sül comad e flush e tuot da la foura giò be duos meters daspera!

Il plü bel es da na savair ingio chi’s splacha la not chi vain. Ed impustüt crescha la tensiun, schi’s es rivà i’l camping previs, ma nu’s sa, schi’s chatta üna plazza sainza avair reservà a mezza stà. Tant plü grond es il plaschair, scha tuot funcziuna bain. E minchatant as pernottescha sül overflow camping, üna sporta geniala dals campings canadais per na stuvair trametter davent a lur giasts.

Coexistenza

Il uors. Cler cha eir no vain gnü la spranza da til verer. Co ch’el viva in ün territori uschè vast, ingio ch’el ha lö e lö per as mouver libramaing. Co mâ vess ün uors d’evitar da rivar in territori uman in nos pajais uschè pitschen?

Ils campings avertischan da nu laschar dadoura mangiativas ed rests giò per terra. Implü daja containers aposta per büttar il rument chi tegnan davent ils uors. In Canada as esa sforzà uschea da laschar inavo mincha maisa netta e rumida sü. Co füss quai schi dess uors al Lai da Turich? Ils Canadais appelleschan a la coexistenza tanter umans e bes-chas ed infuormeschan in blers lös davart lur möd da viver e co cha l’uman as cumporta il meglder, sch’ün coyote capita p.ex. a la riva da la cità da Vancouver. Da quai ch’eu n’ha vis nu’s legia ninglur DANGER, mabain COEXISTENCY.

Ed eir no til vain vis per finir, il uors, our da l’auto ch’el sfuschignaiva illa frus-chaglia a l’ur da la via.

E cul laschar increscher? Dals cumpatriots o da nossa lingua? Eu vess pudü scumetter ch’eir in Canada inscuntrarana ad ün o tschel Rumantsch. E baincomal! Cun ir per laina per far ün fö e brassar noss marshmallows sün ün camping immez la vastezza verda vain incunter ün giuven cowboy da Scuol e’ns dumonda tuot stut:“ Ma discurrivat vo rumantsch?“.


Text e fotografia: B. Vital, Turitg

FA PART, commentescha sutvart! 

+++ Il spiert da cuminanza è important ed uschia è mintgin bainvegni da sviluppar quist project cun nus; Igl è pussaivel da registrar events e nus publitgain Vossas novitads. Scha vus avais gust da contribuir in artitgel ans pudais trametter in e-mail sin This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Da Annatina Nay - Ir en vacanzas e pachetar la valischa ei ina sfida. Tgei sto cun e tgei sa star a casa? Essas vus experts da pachetar? Veis vus tipps e trics? Pachetar duei esser bein ponderau – denton buca memia cumplicau, la fin finala duess ins semplamein saver guder las vacanzas!

Jeu  mon mintgaton sin viadi. Savens buca ditg e buca lunsch, mo ina dallas pli grondas sfidas per mei insumma ei da pachetar la valischa, ni vess jeu forsa tuttina duiu prender quella gada in saccados, ni ina tastga? Quei fuss forsa stau pli pratic. Ei gioga atgnamein negina rolla sch'jeu mon naven paucs dis ni pliras jamnas.

Prender cun mei vuless jeu naturalmein adina miu entir tener casa.

Il pli grond problem ei per mei numnadamein da pachetar tut quei ch'jeu drovel e decimar quei sin in pli pign spazi pusseivel. Savens prendel bia memia bia cun mei, per tuttas eventualitads, resti encunter la plievgia, differents calzers, minimum in lismer cauld, t-shirts en masse – ins gie sa mai tgeinin ch'ins ha gest gust da trer en! Cudischs, minimum treis, crema da sulegl e shampo, quei e tschei ... Jeu hai gia empruau ora differentas tecnicas da pachetar.  

Grazia fitg a tut ils sponsurs da LATABLA:

  • La Giuventetgna Rumantscha
    La Giuventetgna Rumantscha
  • Tel. 081 864 01 51
    Tel. 081 864 01 51
  • Adüna bun - cafè grischun
    Adüna bun - cafè grischun
  • Shop online!
    Shop online!
  • L’Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun
    L’Institut dal Dicziunari Rumantsch Grischun
  • Tel: 081 852 45 45
    Tel: 081 852 45 45
  • www.quartalingua.ch
    www.quartalingua.ch
  • Tel. 081 864 15 81
    Tel. 081 864 15 81
  • www.belain.ch
    www.belain.ch


Per exempel varianta in: stiarner ora sil letg tut quei ch'jeu vuless bugen prender cun mei, sortir las caussas, lu encurir ora da tut quei hardumbel quellas ch'jeu drovel per propi ed alla fin aunc inagada decimar per la mesadad – volià.

Exact ton va en mia valischa.

Mintgaton sedecidel jeu era per varianta dus, la varianta spontana. Jeu entscheivel a pachetar e mettel tut quei ch'jeu anflel e tratgel da duvrar directamein ella valischa. Aschia calel da pachetar cura che la valischa ei pleina, mo deplorablamein piardel cheu savens la survesta. Jeu pacheteschel meinsvart puspei ora tut e e midel sin varianta in. Jeu hai era gia empruau da far gliestas e nudar minuziusamein ordavon quei ch'jeu drovel, mo lu sepiardel savens en detagls e piardel il plascher vid pachetar.

Aschia ch'ei dat aunc la varianta quater. E quella ei la varianta radicala.

Jeu hai temps mes'ura da pachetar e fetschel la segira ch'jeu hai segir e franc cun mei mia buorsa, miu telefonin e mias cartas da banca, siarel la valischa miez pleina ed arvel ella pér cura ch'jeu sun arrivada el liug da vacanzas. Ed enstagl da pachetar ora la valischa mon jeu gest a far shopping. Barschuns da dents e crema da sulegl datti quasi dapertut.

Fotografia: pixabay.com (CC0)
Text: A. Nay, Turitg
Emprima publicaziun sin latabla.ch: 4 d'avust 2016

 

Suonda LATABLA!

Reclama:

Newsletter:

Adressa d'email:

Prenum:

Num:


POPULAR IN QUESTA CATEGORIA:

Buna glüna

17 da schaner 2018

Da Romana Ganzoni - Uossa suna rivats a Landquart. Il figl da 12 ons dumonda a la mamma, scha quist „village“ plain roba plü bunmarchada, plain marcas, plain „labels“, plain prodots...

Cars salids

29 d'avust 2017

Dad Annatina Nay - ... dalla Spagna, Italia, Grezia, dad Amsterdam ni New York! Cu has ti scret tia davosa carta postala, a maun, cun taccar si ina marca? Tgi...

La guida

14 da november 2017

Da Romana Ganzoni - La guida, Maria Rita, muossa a giasts seis cumün Sant'Angelo Muxara in Sicilia. Ella fa quai per raps, 60 euros la persuna. Uschigliö nu's rivessa pro...

Buc pli schi fitta ed empau anti

13 d'avrigl 2017

Dad Annatina Nay - Jeu sun uss anti-fitness e stoi conceder. Il center da fitness hai jeu gia daditg buca pli viu da dadens. Tschei di ha ina dil center perfin...

Concurrenza: 24 bieras per il dretg tip - Svizra cunter Brasilia

12 da zercladur 2018

La biera stagiunada, na filtrada vain prodütta daspö il 2004 a Tschlin e quai cun üna qualità constanta. Ella vain fatta exclusivamaing our da malt «Granalpin», our dad offa biologica...

La Cana...

24 d'avust 2016

Da Bettina Vital - In tschercha dals uors chi vivan pacific in libertà e dad otras aventüras cul camper, quinta Bettina d’ün pajais vastischem chi ha las listessas duos culurs...

Fit, pli fitta, fitness! Nr. 1

11 da favrer 2017

Dad Annatina Nay - In onn niev cun massa novs propiests. Varga in dudischavel digl onn 2017 ei uss denton gia historia. Suandeis aunc adina vies plan? Buca fimar, beiber alcohol...

Fit, pli fitta, fitness! Nr. 2

14 da mars 2017

Dad Annatina Nay - Fitness ei aunc buc daventau miu niev hobi e probabel vegnin nus mai ad esser megliers amitgs – il fitness ed jeu. Mo jeu serebetschel uss regularmein...

Go to top