Da Corina Gustin - Per Mario Pacchioli as ha accumpli ün grand sömmi - la fin d'october es cumpari seis nouv disc cumpact cun 18 poesias rumantschas missas in musica cun ün orchester sinfonic. Accumpagnà vain l'ouvra dad ün cudesch chi includa las poesias in la versiun originala rumantscha cun translaziuns tudais-chas e francesas. Mario ha pero amo oters sömmis e giavüschs
Mario, tü vivast hoz a Paris?
Gie, avon prest nov onns sun jeu ius a Paris per far ina scolaziun sco actur da teater. Quella hai jeu serrau giu treis onns pli tard e sun restaus a Paris entochen oz.
Purquoi Paris?
Jeu savevel eleger denter Paris e Berlin. Mo damai che jeu luvravel gia musicalmein vid in impurtont project da «chanson» ed erel savens en Svizra franzosa ed a Paris, sun jeu sedecidius per Paris.
Forsa il cuntrari da la Surselva chi’t faszinescha?
Igl equiliber denter la veta urbana e quella silla tiara, denter il pign ed il grond, quel fa bein a mi. Jeu drovel omisdus munds. Pertgei in gida a capir meglier l’auter.
Tü hast masdà teis origen rumantsch cun tia vita preschainta in Frantscha. Uschè es naschü ün album cun «chansons» rumantschas. Co es quai capità?
REMAS ei il fretg da pliras inspiraziuns musicalas. Dalla canzuns popularas romontschas, dallas operas talianas cullas qualas jeu sun carschius si, elu dalla chanson franzosa che fa part da miu mintgadi.
Ensemen cun Anita Capaul dalla Chasa Editura Rumantscha vein nus ediu in cudisch cun translaziuns dallas poesias e cun texts accumpignonts da differents autur(a)s romontsch(a)s per tudestg e per franzos, per aschia dar in niev access a nossas poesias romontschas.
In dils poets romontschs che tucca mei il pli profund ei Alfons Tuor
Che chansonier at ha inspirà il plü ferm? E che poet rumantsch?
Jacques Brel per la chanson, e quei sco artist cuplet. Sia eleganza da metter texts en musica, sia precisiun d’interpretaziun e siu talent d’actur.
Alfons Tuor per la poesia romontscha. Cun siu spért viv ed allert, sia plema poetica, melanconica, e buca sco davos cun sia biografia.
La chanzun "Romontschs" piglia pel chül ils rumantschs chi ütiliseschan gugent germanissems. Co es quai pro tai svessa?
Oh, jeu sun igl emprem che s’identificheschel cun quella poesia da Bistgaun Cathomas. Cu jeu drovel il «bien» romontsch, cunzun per la lavur, lu hai jeu adina il vocabulari sursilvan sper mei. Ed el discuors dil mintgadi schula halt in ni l’auter plaid tudestg viaden.
Grazia fitg a tut ils sponsurs da LATABLA:
Cugnuoschast pleds chi dà be per rumantsch?
Gion Cadieli scriva en sia poesia «Ad ina matta veglia» che siu cor seigi «…na dad amur, mo da carezia pleins». Nus romontschs essan ils sulets che distinguin «amur» e «carezia». E quei quetel jeu bellezia !
Tü hast dit cha tü insömgiast per rumantsch. Che es stat teis ultim sömi, da che as trattaiva quel?
Jeu hai semiau tschella notg che l’iniziativa «No Billag» vegni refusada. Speronza daventa quei siemi realitad!
Cumparter nossas poesias romontschas, transmetter in patrimoni cultural ch'ei ius empau en emblidonza ei important
Co guarda oura cun sömis in sen da giavüschs? Che sun teis giavüschs per ils prossems mais ed ons?
Ei dat il siemi universal e perpeten che va avon a tuts, e che ei quel dalla pasch!
Elu dat ei mellis pigns siemis e giavischs persunals. Daquels hai jeu biars. In da quels ei da saver s’exprimer aunc ditg entras la musica ed il teater.
L’Album es gnü registrà a Prag?
Avon in temps hai jeu empriu d’enconuscher il dirigent Jérôme Kuhn da Fribourg. El ha raquintau a mi da siu niev orchester, il PSE Prague Symphonic Ensemble. Aschia ha quella collaboraziun denter il Grischun e Fribourg entschiet, accumpignada da differentas collaboraziuns internaziunalas.
Co es statta la collavuraziun cul ensemble symphonic da Prag?
Quei ei stau in’experientscha fetg intensiva e professiunala. Ensemen cun Jérôme Kuhn e cun Nicolas Charron da Paris che ha creau las partituras, vein nus collaborau stretgamein ordavon per preparar las registraziuns. Cu igl orchester ha sunau per l’emprema ga mias cumposiziuns hai jeu buca saviu retener las larmas.
Tü chantast a divers concerts da l’orchester Kammerphilharmonie Grischun. Che significha quai per tai?
Igl inscunter cun igl auditur ei in impurtont pass per REMAS. Cumparter nossas poesias romontschas, transmetter in patrimoni cultural ch'ei ius empau en emblidonza. E da far quei ensemen culla Kammerphilharmonie dil Grischun ei enzatgei fetg bi.
Che es il rumantsch per tai?
Il romontsch ei miu lungatg mumma ed el medem mument ina da mias pli fermas ragischs. E quella vi jeu era tgirar.
Scuvierer ed empustar il cudisch/CD MARIO PACCHIOLI - REMAS saveis vus sut: https://www.mariopacchioli.com/
Text: C. Gustin, Turitg
Fotografia: (c) Ester Vonplon, mariopacchioli.com
Suonda LATABLA!
PROSSEMS CONCERTS:
insembel cun l’orchester Kammerphilharmonie Grischun:
27.12.2017
20h
Flem, Waldhaus
Giast tar il concert da l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun.
28.12.2017
17h30
Lenzerheide, Kirche San Carlo
Giast tar il concert da l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun.
30.12.2017
20h
Scuol, Baselgia evangelica
Giast tar il concert da l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun.
01.01.2018
18h
Arosa, Baselgia evangelica
Giast tar il concert da l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun.
02.01.2018
17h
Chur, Stadttheater
Giast tar il concert da l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun.
03.01.2018
17h30
Pontresina, Rondo
Giast tar il concert da l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun.
05.01.2018
20h
Glion, Klosterkirche
Giast tar il concert da l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun.
25.05.2018
20h
Fribourg, Equilibre
REMAS - IL CONCERT
Mario Pacchioli cun l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun ed il Chor La Chanson de Fribourg
26.05.2018
20h
Chur, Stadttheater
REMAS - DAS KONZERT
Mario Pacchioli cun l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun ed il Chor La Chanson de Fribourg