Da Benedetto Vigne - Il chantautur Mattiu Defuns debutescha cun in primalbum surprendent.
Igl era stà ina vaira scuverta, avant passa trais onns, cura che Mattiu Defuns da Trun era partì cun ses Top Pop «Mi’olma», lura anc bunamain minorenn e gia ina vusch uschè voluminusa che pareva da vegnir da profunditads, tge mal da vita, tge gust d’amur, tge bitsch da la musa – ins sa dumandava tge pomai ch’i steva qua tut davostiers. Ins saveva dal patrimoni musical da sia famiglia – bab e barba cun filamenta vers ils famus Furbazs – ins al aveva magari gia entupà a chantond e sunond solitari sin inqual festa da val. U alura er gia udì Mattiu a participond a palcs pli professiunals, ensemen cun ses collega rappunz Giganto per exempel. El cun sia ghitarra da las cordas lommas e dals accords bain temperads.
Bainbain, in trubadur da la verva raffinada, da la rima gizza n’era e n’è betg (anc) naschì en la giuvna figura da Mattiu Defuns, gist en contrast a sia vusch vigurusa. Sias chanzuns partan per il solit d’in simpel sentiment prosaic, descrivan vita, vitg e ventira, senza sa perder en metafras stravagantas. Ma quai è current normal en la musica populara moderna dad ozendi, dad Ed Sheeran enfin tar Lady Gaga. Ed igl è là, envers lez chantun brigliant, ch’il giuven musicist sursilvan para da tender sias antennas musicalas. Quai suggerescha en mintga cas ses emprim album, cumparì quest atun passà sut il bel titel programmatic «Da funs».
Arranschaments opulents e stils variants
L’album è vegnì producì en il studio Klangstark a Cuira sut la batgetta da Lou Zarra, in dals gronds hitmakers grischuns dals ultims onns. Zarra e ses divers assistents han savì dar a las chanzuns vestgids detg opulents, senza però tartagnar il caracter oriund dal chantautur, sia vusch da lament, sias cordas da classica. Anzi, plazzond las cumposiziuns en ina massa differents letgs stilistics gartegi er da variar las frasaziuns vocalas magari in pau repetitivas, las progressiuns armonicas in pau placativas: In masdigl da flamenco e reggaeton gia en la segunda proposta, ina ballada da chandaila e saxofon en «Ei fa brin», tuns da renaissance ed africanissem en «Nies mund», in’uniun da rock e stadion en «Ti».
Surprendent che la rimnada da totalmain 16 chanzuns, per part er englaisas, crescha ad in crescher suenter meztemp: «Bi sco adina» flada arias da soft-calypso à la Belafonte, la «Musica» sa noda «shufflegiond» en il rhythm’n’blues da sturs e la «Mary» sa platga frivol en rittems e fims giamaicans. In bella ovra radunda ed inspiranta pia, quest «Da fund» da Mattiu Defuns, enritgì dad dus u trais ospitanzas – Orange, Giganto – e marcà da blers bels chors omnipreschents, veritabels chors da famiglia che vegnan dals funds e dals auts.
Mattiu Defuns: «Da funs» (Klangstark)
Text: Benedetto Vigne
Fotografia: (c) www.mattiu-defuns.ch
En il web:
Facebook: https://www.facebook.com/mattiudefuns/
Web: http://www.mattiu-defuns.ch/
Suonda LATABLA!
Forsa er insatge per vus:
Dad Annatina Nay - Ord il nuot aud’ins tuttenina tuns da gitarra ed ina vusch clara e pleina. Las egliadas ed ureglias el local sedrezzan al tun. Anetgamein cala la musica puspei. «Quei era mo in test», di la cantadura e surri. Il publicum vul udir dapli. Entginas minutas pli tard entscheiva Fiona Cavegn per propi siu cuort concert. Ina dunna giuvna, ina gitarra, quater canzuns. Ella suna sco pre-act ella bar 3000. La bar che sesanfla amiez la Langstrasse a Turitg ei bein visitada, la glisch ei fuostga. l’atmosfera ei lucca.
Sin tribuna ei Fiona Cavegn concentrada ed attenta. La tensiun avon ch’entscheiver tschessa spert. Cun mintga accord daventa la giuvna da 20 onns pli segira e gauda l’attenziun dil publicum. Ella raquenta historias, da perins che dattan silla gnarva a lur contuorn e da dunnas giuvnas superficialas, ella fa ina declaronza d’amur al jazz ed alla musica en general. Era sche la pli gronda part dil publicum capescha buca plaid Romontsch, damogna Fiona Cavegn da tschaffar e tuccar las rasadas emozionalas pli profundas. Cantar per Romontsch seigi per ella il pli natiral. Duront scriver las empremas canzuns eri il lungatg secundars. Ils plaids seigien semplamein flessegiai.
«Ei dat denton caussas ch’ein per mei grevas da formular per Romontsch. Savens caussas pli persunalas, nua ch’jeu gudognel ina certa distanza cun scriver ellas per engles», di Fiona Cavegn. Inspiraziun per sia musica anfla ella pil mument tier musica da Beatles, Chuck Berry ni Jacques Brel. «Ei fuss bi, sch’jeu vegness in di d’integrar quellas influenzas en mia musica».
Entschiet a sunar gitarra e cantar ha Fiona Cavegn gia baul. Dapi quater onns scriva ella sias atgnas canzuns. Avon cuort ei sia canzun cul tetel «Mona Lisa» cumparida. Igl ei l’emprema d’ina seria da sis canzuns che vegn a cumparer el decuors dil 2019.
«Mona Lisa» raquenta la historia da dunnas giuvnas, bialas, forsa in tec naivas che portan ina secunda fatscha sur lur vera fatscha. Fiona Cavegn precisescha: «Jeu contemplel bugen carstgaus, persunas jastras e persunas ch’ein pli datier da mei. La crosa ei tut quei ch’ins sa veser externamein ed il coc ei igl intern invisibel. En nossa societad ei la crosa savens pli impurtonta che quei ch’ei propi d’anflar endadens. Quei quetel jeu donn. Il veser o ei semplamein fetg centrals ed jeu sedamondel daco insumma? El medem mument eis ei era in appel allas giuvnas dunnas denter nus che han forsa aunc buca anflau lur via. Forsa sai jeu mussar ch’igl ei savens pli bi da mussar intelletg che mo haver ina fatscha carina.»
El video da musica survegn «Mona Lisa» ina fatscha. La cantadura sezza gioga la rolla principala. Siu messadi e la historia leutier?
«Prender giu la mascra munta per mei da surmuntar la superficialitad e mussar sentiments, patratgs e valurs internas. Semussar dad ina vart vulnerabla drova savens bia curascha.»
Il tetel dalla canzun vegn nunspitgadamein mo numnaus ina suletta gada e quei il pli davos dalla canzun insumma. Aschia survegn el peisa ed intimescha da reflectar vinavon. Forsa ch’ins vegn intimaus da veser l’ovra «Mona Lisa» da Leonardo da Vinci avon ins. Forsa ch’ins fa era patratgs sur da l’atgna identitad. Forsa era buc. La fin stat aviarta – senza morala – ina qualitat da «Mona Lisa».
Fiona Cavegn di che sia musica seigi ideala per tedlar la dumengia endamaun. Ella seigi ruasseivla ed «easy going», musica da pop per serevegnir dad ina liunga notg. Tuttina, la canzun ei silla secund’egliada pli profunda e ponderada che quei che la cantadura conceda.
E co vegn ei ad ir vinavon culla historia e culs plans da Fiona Cavegn?
Pil mument viva ella a Turitg e fa in praticum en in studio da tun. Siu credo ei dad esser aviarta, far novas experientschas, emprender aschi bia sco pusseivel, tschitschar si il contuorn, s’entupar cun persunas e seschar inspirar da quei che schabegia el mintgadi. Ses plans pil futur maneivel: Crear nova musica e luvrar vid las qualitads da sunar live, entscheiver in studi da soundart e far vinavon musica. Tgei che capeta en tschun ni diesch onns ei aunc incert ed aviert. «Jeu sunass bugen al Montreux Jazz Festival.» Dapli vul ella aunc buca tradir oz. Fiona Cavegn vul semplamein inagada far, luvrar, esser productiva e lu mirar tgei che schabegia.
Text: Annatina Nay
Fotografia: (c) Lisa Schmid
Tgi che vul udir Fiona Cavegn live sa far quei:
Venderdis, ils 22-02-2019 - Riders Hotel, Laax
Dumengia, ils 24-02-2019 - Güterschuppen, Arosa
Dumengia, ils 10-03-2019 - Werkstatt, Cuera
Venderdis, ils 15-03-2019 - Festival da la chanzun rumantscha, Trun
Venderdis, ils 23-03-2019 - Livingruhm, Flem
Gliendisdis, ils 15-04-2019 - There are worse bands Festival, Lucerna
Sonda, ils 18-5-2019 - Lauter Festival, Turitg
En il web:
Facebook: https://www.facebook.com/fionacavegn/
Soundcloud: https://soundcloud.com/fionacavegn Mx3: https://mx3.ch/fionacavegn
Suonda LATABLA!
Forsa er insatge per vus:
Da Benedetto Vigne - Maria Moling e Roland Vögtli alias Me+Marie han fatg in bellischem segund album.
Dacurt haja ma semià da Roland «Chadafö» Vögtli – e surprendentamain na da Maria! – insatge cun musica ed abitadis, ils solits scumbigls surreals dals siemis. Geabain, ina tscherta irradiaziun arcaica, che turna magari en siemis, dastgins attribuir al duo ladin-ladin Me+Marie, in’aureola da magia muntagnarda. La rait mediala ha er gia scuvert quella, celebrà la metamorfosa da las ragischs alpinas a la sonoritad urbana. L’amalgam dal dolomit e dal «giadin», la festa da las ganes e da la ritscha, omaduas fabulanzas or dals auals, ma tuttina figuras differentas, oppostas – qua la vusch sublima, dialica, tscha il sun terran, distursiunà, ina cumbinaziun che va a prà cun la parita fisica dal duo, la bella e la bestga als haja gia numnads en in auter lieu.
L’accoglientscha è lasuenter fenomenala, er en regiuns nunurbanas: L’avust passà haja gì il cletg da cumparter tribuna cun Me+Marie a chaschun dal festival Rock se Drun, il public era fascinà, electrisà dal duo e ses enturagi, e quai er sch’el na conuscheva strusch las chanzuns dal repertori. Ed er qua il medem maletg arcaic: ella, suverana, traglischanta sco ina diala vi da la battaria apartia, nuncunvenziunala, el, rockadur da vaglia, in vair animal dal palc, smanond la ghitarra e battind ils pes sin terraferma, a la moda da – jau sai, ins na duess betg strapatschar congualanzas – ses barba musical Neil Young. E sur tut quai il chant da Maria e Chadafö, cuntrastant ed armonius en ina, ina cumparsa che lascha sminar dapli che mo in’uniun artistica.
Me+Marie: Double Purpose (Capriola/Radicalis)
Text: Benedetto Vigne
Fotografia: (c) Me + Marie
Tgi che vul udir Me + Marie live sa far quei:
• 04.10. Turitg, Helsinki
• 05.10. Aarau, KIFF
• 21.11. Lucerna, Schüür
• 22.11. Lyss, KUFA
En il web:
http://meandmarie.com/
iTunes: http://bit.ly/anotherItunes
Spotify: http://bit.ly/anotherSpotify
Deezer: http://bit.ly/anotherDeezer
Suonda LATABLA!
Forsa er insatge per vus:
La biera stagiunada, na filtrada vain prodütta daspö il 2004 a Tschlin e quai cun üna qualità constanta. Ella vain fatta exclusivamaing our da malt «Granalpin», our dad offa biologica svizra, our dad alvamaint zertificà biologic ed our dad aua da funtana genuina da Tschlin.
Cun quistas ingredienzas das-cha BE Biera Engiadinaisa® portar il buorf da bio «Bio-Knospe», schi, dafatta il buorf da bio svizer. Dimena as poja tilla resguardar sco la biera biologica svizra.
La biera s’ha etablida in Engiadina Bassa ed in Engiadin’Ota sco la biera indigena, la «Biera Engiadinaisa» o la biera da Tschlin. Adattà a la stagiun vegnan prodottas eir bieras specialas.
Co va oura la prüma partida da l'equipa svizra al campiunadi mundial cunter la Brasilia quista dumengia?
>La concurrenza è finida - il victur vegn contactà proximamain. Grazia fitg a tut ils participants.
*Cundiziuns: Registraziun per la newsletter da LATABLA ubain da la pagina da Facebook. Mintga persuna registrada a partir da 16 onns è legitimada da's participar. La concurrenza vegn administrada unicamain da www.latabla.ch. Participaziun finala fin ils 17.06.2018 a las 20:00. Il num dal victur u da la victura vegn publitgà sin facebook e/u sin www.latabla.ch. In barat, ina transmissiun u il pajament dal premi n'è betg pussaivel. Tut ils dretgs èn resalvats.
Text: BE Biera Engiadinaisa®
Dapli: http://bieraria.ch/de/
Fotografia: pexels.com
Da Corina Gustin - Bibi Vaplan tocca pro la garda dals acts rumantschs cun üna gronda popularità e preschentscha eir ourdvart il chantun da patria. Ella quinta da magia, ragischs e da seis nouv album chi surprenda cun tuns moderns electronics.
Co tuna teis nouv album, co descrivessast tü el?
Quai es amo greiv, a mai para ch’el es fich varià, fich viv ed eir profuond
Tü hast fich jent la plövgia?
Eu n’ha fichfich jent la plövgia, il cling da la plövgia, la savur. Eir sch’eu sun aint il auto ed i van ils chasperins vi e nan. Eu n’ha pero güsta usche jent il sulaj
La chanzun dal muos-chin tractor es meis favorit – per mai plütöst ün’otra bes-cha: Ün verm musical, ün «Ohrwurm». Dodast quai suvent?
Ils blers dischan plütöst cha «Tschigu» saja ün ma eir il titel «Iron B». Dal «Fies muos-chin tractor» nu n’ha eu fin uossa amo dudi quai. Ma bel da dudir!
Che titel dal nouv album es teis predilet e perche?
Quai es il titel «mia arma». Perche es amo greiv da dir… eu nu sa perche. Minchatant esa meglder da na savair.
Eu n’ha fich jent la quietezza. A mai para cha’l muond es “overdosed” cun tuns e roba
Daspö teis ultim album «Cul vent» e l'album «Cler, cler» sun passats trais ons. Che as ha müdà daspö quai?
Dal 2015 es cumpari l’album «Cul vent» ed uossa «cler, cler». Eu n’ha l’impreschiun cha in general esa aint daplü roba da rier e daplü ligerezza aint in mia musica
Perche hast tschernü il titel «Cler, cler» sco titel da l’album?
Perquai cha “Cler, cler” es statta üna da las prümas chanzuns ch’eu n’ha scrit per l’album nouv. Quai d’eira per mai ün mumaint ingio cha tuot d’eira cler, sainza ch’eu pudaiva incleger. La chanzun cumainza cun la frasa “Eu vez vez cler, tuot la bellezza vezza cler”: Ün möd positiv ed avert da sentir.
Il radio SRF3 lascha ir regularmaing tias ovras - las chanzun «Milli bels guottins» e «Iron B» sun stattas chanzun dal di, «Song vom Tag» in schner ed in avrigl. Quanta canera as stoja far e quanta lavur investir per gnir dudida sco musicista rumantscha?
Eu lavur schon fichfich bler ed is es ün dür lavur ma a la fin dals quints esa in paiin ün mix our da paschiun, creatività ed eir furtüna.
Pel mumaint est tü sün turnea svizra – quant grond es l'interess vi da concerts rumantschs illa Svizra Tudais-cha?
Eu stoss dir cha l'interess es fichfich grond. Il publicum es per 90% tudais-ch, eir sch’eu sun in Grischun. Ils indigens nun interessa quai usche ferm. Quai es schon curius…
Tü est dachasa in Val Lumnezia. Vain sco prossem ün album Sursilvan?
Na, quai sgüra na. Cler ch’eu n’ha imprais Sursilvan ma la lingua da meis chant es e resta Vallader
D'ingionder vain l'inspiraziun per tias chanzuns?
Quai es alch magic, eu nu chat ils pleds da descriver quai. In prüma lingia douvra temp, ün cour avert ed il dret mumaint da laschar ir tuot
Ün chantadur cuntschaint ha manziunà üna jada ch'el haja douvrà be 20 minuts per scriver sia chanzun pel film da James Bond. Hast fü fat experienzas similas?
Schi, ün bun exaimpel es “lascha a mai”. Quella es gnüda oura schwuppidup ed ella d’eira quia precis usche sco ch’ella vaiva dad esser. Tanteraint daja quels mumaints ma pro mincha chanzun es quai darcheu tuot different. Pro las bleras chanzuns - eir dal nouv album - haja dürà bler plü lönch
il rumantsch es per mai dachasa, profuondità
Co guarda oura per tai ün di perfect?
Ün di perfect es scha meis cour es calm, sch’eu poss ir a spass cun meis chan al lai e baiver ün bun cafè. Ma vairamaing chat eu in mincha di alch mumaints chi sun perfects. Mincha mumaint dürant mincha di po esser perfect.
Che musica taidlast tü svessa?
Vairamaing ingüna - eu n’ha fich jent la quietezza. Cur ch’eu vegn cul auto taidla minchatant radio o üna CD. Pel mumaint taidla güsta il nouv album da Pascal Gamboni. Ma eu taidl dinrar musica, a mai para cha’l muond es uschigliö fingià “overdosed” cun tuns e roba. Eu giod la quietezza.
Che t’occupa pel mumaint?
Pel mumaint m’occupa il Swiss Press Song cha nus vain da dar gio quist’eivna chi vain e ch’eu sto amo prodüer a fin. Quai es üna cumposiziun pel Swiss Press Award e tuot es ün zich stret. E lura m’allegra sün mias vacanzas davo quai.
(remarcha da l'autura: Bibi Vaplan ha gudagnà il Swiss Press Song 18 cun il titel Miss Pompus:)
Che nu sa la glieud da tai?
Eu nu sa che cha la glieud nu sa da mai…forsa ch’eu dorm fich jent e ch’eu passaint fich bler temp suletta. In meis lavur natüralmaing, eu stun eir suletta. Forsa nu sana ch’eu sun vegetariana e cha meis tofs nu spüzzan ;)
In tschinch ons…
Less eu avair ün’abitaziun plü gronda
Che es il rumantsch per tai?
Il rumantsch es per mai dachasa, profuondità. Per mai es scriver rumantsch bler plü simpel sco tudais-ch perquai ch’eu poss colliar vi dad alch magic in mai. Vi da ragischs chi implischan a mai cun inspiraziun
Intervista: Corina Gustin
Fotografia: (c) Bibi Vaplan
Dapli: http://www.bibivaplan.ch/
PROSSEMS CONCERTS CLER CLER TOUR 2018:
25.05.18 Turbine Theater, Langnau
01.06.18 Bergfahrtfestivla, Bergün
02.06.18 Bergfahrtfestival, Bergün*
11.06.18 Lesebühne, Zug (prelecziun)
07.07.18 FL1 Live, Schaan
12.09.19 Kantonsbibliotek, Chur (prelecziun)
17.11.18 Kultur Kreuz, Nidau
* Solo
Suonda LATABLA!
Da Benedetto Vigne - Poesias romontschas e tuns classics franzos? Co che quai funcziuna, demussa l’album «Remas» da Mario Pacchioli.
Luxuriusa ed illustra sa preschenta l’ovra musicala «Remas» da Mario Pacchioli, in veritabel cudesch cun cuverta alva e piz-pagina cotschna, la cuverta levamain raplada ed ils titels engravads. Sin las paginas las poesias sursilvanas ch’il chantautur da Rabius ha mess en musica, cun translaziuns tudestgas e franzosas, enramadas da fotografias ambientalas, da divers pleds introductivs e da curtas biografias dals singuls poets, e lura, traclà vi da la vart interna da la cuverta, il disc cumpact cun las chanzuns, er quel d’in bel cotschen bordó – propi ina cumparsa festiva che dat a l’ovra la parita d’in term bunamain istoric.
Tge ha lura Mario Pacchioli fatg, ch’ins po discurrer d’in term istoric? Metter poesias rumantschas en musica, quai n’è nagut straordinari, quai capita dapi decennis e decennis, ils ultims quarant’onns perfin en vestgadira modernistica americana. Geabain, il musicist e chantant che viva oz a Paris ha tschernì per sia schelta – per la gronda part poesias pli veglias, Giachen Hasper Muoth, Gion Cadieli, Gian Fontana, Alfons Tuor – propi in vestgì da classica chanson franzosa, embellì dad in orchester sinfonic. E quai è vairamain in novum.
*Cundiziuns: Registraziun per la newsletter da LATABLA ubain da la pagina da Facebook. Mintga persuna registrada a partir da 12 onns è legitimada da's participar. La concurrenza vegn administrada unicamain da www.latabla.ch. Participaziun finala fin ils 18.05.2018. Il num dal victur u da la victura vegn publitgà sin facebook e/u sin www.latabla.ch. In barat, ina transmissiun u il pajament dal premi n'è betg pussaivel. Tut ils dretgs èn resalvats.
Fotografia: (c) Black River Delta
Dapli: www.blackriverdelta.net/
«Lur musica as conzentrescha sül essenzial: Duos guitarras malnettas ed üna battaria tumultusa fundeschan la basa per las spassegiadas sün las qualas il chantadur Erik Jacobs maina a seis auditurs. Ün' excursiun invers ün infiern liric sainza congual.» Uschè ha descrit il Reeperbahnfestival la cumparsa dal trio svedais da Black River Delta l'on passà.
Il Mexikaner, ün drink cun status da cult inventà a Hamburg chi consista da süj da tomatas, vodka, sangrita, tabasco, sal e paiver ed es fich popular in Svezia descriva perfettamaing il seguond album «VOL. II» da la band. Precis sco quista bavronda da vinars ha l'album madürà il temp bsögnaivel fin cha uossa vegna'l s-chadagnà da la butiglia in ün magöl e transfuormescha seis gust pesant e scharf. 13 chanzuns sun restadas sül album, 13 ouvras chi han cumanzà as fuormar i'ls cheus da trais tips uriunts dad ün cumünet cun nom Bollnäs illa provinza da Gävleborgs län fingià cuort davo cha lur prüm album «Devil On The Loose» d'eira cumparü avant circa precis duos ons.
Els vaivan cumanzà a scriver lur chanzuns a chasa ed han cuntinuà dürant diversas tourneas sco headliners ma eir sco sustegn dad otras gruppas sco per exaimpel da la band psicadelica da rock DeWolff. Erik Jacobs, Erik Nilsson e Pontus Ohlsson han mantgnü e raffinà las ingredienzas da lur rezept musical: Nilsson resta fidel a seis trattamaint resolut da la battaria, Ohlsson a sia maniera paschiunada da sunar la guitarra e Jacob a seis chant commovent chi va a cour e lura direct aint il cheu. Quai as sainta il meglder tadlond la seguonda single "Rodeo" chi siglia adöss sco ün monster energic chi spüda fö.
Fa part a la concurrenza e gudogna duos tickets per lur concert a Cuoira!
Black River Delta live in Svizra: |
||
24.04.18 @ Cuoira - Blue Wonder |
*Cundiziuns: Registraziun per la newsletter da LATABLA ubain da la pagina da Facebook. Mintga persuna registrada a partir da 12 onns è legitimada da's participar. La concurrenza vegn administrada unicamain da www.latabla.ch. Participaziun finala fin ils 18.04.2018. Il num dal victur u da la victura vegn publitgà sin facebook e/u sin www.latabla.ch. In barat u il pajament dal premi n'è betg pussaivel. Tut ils dretgs èn resalvats.
Fotografia: (c) Black River Delta
Dapli: www.blackriverdelta.net/
Da Benedetto Vigne - Poesias romontschas e tuns classics franzos? Co che quai funcziuna, demussa l’album «Remas» da Mario Pacchioli.
Luxuriusa ed illustra sa preschenta l’ovra musicala «Remas» da Mario Pacchioli, in veritabel cudesch cun cuverta alva e piz-pagina cotschna, la cuverta levamain raplada ed ils titels engravads. Sin las paginas las poesias sursilvanas ch’il chantautur da Rabius ha mess en musica, cun translaziuns tudestgas e franzosas, enramadas da fotografias ambientalas, da divers pleds introductivs e da curtas biografias dals singuls poets, e lura, traclà vi da la vart interna da la cuverta, il disc cumpact cun las chanzuns, er quel d’in bel cotschen bordó – propi ina cumparsa festiva che dat a l’ovra la parita d’in term bunamain istoric.
Tge ha lura Mario Pacchioli fatg, ch’ins po discurrer d’in term istoric? Metter poesias rumantschas en musica, quai n’è nagut straordinari, quai capita dapi decennis e decennis, ils ultims quarant’onns perfin en vestgadira modernistica americana. Geabain, il musicist e chantant che viva oz a Paris ha tschernì per sia schelta – per la gronda part poesias pli veglias, Giachen Hasper Muoth, Gion Cadieli, Gian Fontana, Alfons Tuor – propi in vestgì da classica chanson franzosa, embellì dad in orchester sinfonic. E quai è vairamain in novum.
Fotografia: (c) Ester Vonplon, mariopacchioli.com
Suonda LATABLA!
PROSSEMS CONCERTS:
insembel cun l’orchester Kammerphilharmonie Grischun:
05.01.2018
20h
Glion, Klosterkirche
Giast tar il concert da l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun.
25.05.2018
20h
Fribourg, Equilibre
REMAS - IL CONCERT
Mario Pacchioli cun l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun ed il Chor La Chanson de Fribourg
26.05.2018
20h
Chur, Stadttheater
REMAS - DAS KONZERT
Mario Pacchioli cun l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun ed il Chor La Chanson de Fribourg
Da Corina Gustin - Per Mario Pacchioli as ha accumpli ün grand sömmi - la fin d'october es cumpari seis nouv disc cumpact cun 18 poesias rumantschas missas in musica cun ün orchester sinfonic. Accumpagnà vain l'ouvra dad ün cudesch chi includa las poesias in la versiun originala rumantscha cun translaziuns tudais-chas e francesas. Mario ha pero amo oters sömmis e giavüschs
Mario, tü vivast hoz a Paris?
Gie, avon prest nov onns sun jeu ius a Paris per far ina scolaziun sco actur da teater. Quella hai jeu serrau giu treis onns pli tard e sun restaus a Paris entochen oz.
Purquoi Paris?
Jeu savevel eleger denter Paris e Berlin. Mo damai che jeu luvravel gia musicalmein vid in impurtont project da «chanson» ed erel savens en Svizra franzosa ed a Paris, sun jeu sedecidius per Paris.
Forsa il cuntrari da la Surselva chi’t faszinescha?
Igl equiliber denter la veta urbana e quella silla tiara, denter il pign ed il grond, quel fa bein a mi. Jeu drovel omisdus munds. Pertgei in gida a capir meglier l’auter.
Tü hast masdà teis origen rumantsch cun tia vita preschainta in Frantscha. Uschè es naschü ün album cun «chansons» rumantschas. Co es quai capità?
REMAS ei il fretg da pliras inspiraziuns musicalas. Dalla canzuns popularas romontschas, dallas operas talianas cullas qualas jeu sun carschius si, elu dalla chanson franzosa che fa part da miu mintgadi.
Ensemen cun Anita Capaul dalla Chasa Editura Rumantscha vein nus ediu in cudisch cun translaziuns dallas poesias e cun texts accumpignonts da differents autur(a)s romontsch(a)s per tudestg e per franzos, per aschia dar in niev access a nossas poesias romontschas.
In dils poets romontschs che tucca mei il pli profund ei Alfons Tuor
Che chansonier at ha inspirà il plü ferm? E che poet rumantsch?
Jacques Brel per la chanson, e quei sco artist cuplet. Sia eleganza da metter texts en musica, sia precisiun d’interpretaziun e siu talent d’actur.
Alfons Tuor per la poesia romontscha. Cun siu spért viv ed allert, sia plema poetica, melanconica, e buca sco davos cun sia biografia.
La chanzun "Romontschs" piglia pel chül ils rumantschs chi ütiliseschan gugent germanissems. Co es quai pro tai svessa?
Oh, jeu sun igl emprem che s’identificheschel cun quella poesia da Bistgaun Cathomas. Cu jeu drovel il «bien» romontsch, cunzun per la lavur, lu hai jeu adina il vocabulari sursilvan sper mei. Ed el discuors dil mintgadi schula halt in ni l’auter plaid tudestg viaden.
Grazia fitg a tut ils sponsurs da LATABLA:
Cugnuoschast pleds chi dà be per rumantsch?
Gion Cadieli scriva en sia poesia «Ad ina matta veglia» che siu cor seigi «…na dad amur, mo da carezia pleins». Nus romontschs essan ils sulets che distinguin «amur» e «carezia». E quei quetel jeu bellezia !
Tü hast dit cha tü insömgiast per rumantsch. Che es stat teis ultim sömi, da che as trattaiva quel?
Jeu hai semiau tschella notg che l’iniziativa «No Billag» vegni refusada. Speronza daventa quei siemi realitad!
Cumparter nossas poesias romontschas, transmetter in patrimoni cultural ch'ei ius empau en emblidonza ei important
Co guarda oura cun sömis in sen da giavüschs? Che sun teis giavüschs per ils prossems mais ed ons?
Ei dat il siemi universal e perpeten che va avon a tuts, e che ei quel dalla pasch!
Elu dat ei mellis pigns siemis e giavischs persunals. Daquels hai jeu biars. In da quels ei da saver s’exprimer aunc ditg entras la musica ed il teater.
L’Album es gnü registrà a Prag?
Avon in temps hai jeu empriu d’enconuscher il dirigent Jérôme Kuhn da Fribourg. El ha raquintau a mi da siu niev orchester, il PSE Prague Symphonic Ensemble. Aschia ha quella collaboraziun denter il Grischun e Fribourg entschiet, accumpignada da differentas collaboraziuns internaziunalas.
Co es statta la collavuraziun cul ensemble symphonic da Prag?
Quei ei stau in’experientscha fetg intensiva e professiunala. Ensemen cun Jérôme Kuhn e cun Nicolas Charron da Paris che ha creau las partituras, vein nus collaborau stretgamein ordavon per preparar las registraziuns. Cu igl orchester ha sunau per l’emprema ga mias cumposiziuns hai jeu buca saviu retener las larmas.
Tü chantast a divers concerts da l’orchester Kammerphilharmonie Grischun. Che significha quai per tai?
Igl inscunter cun igl auditur ei in impurtont pass per REMAS. Cumparter nossas poesias romontschas, transmetter in patrimoni cultural ch'ei ius empau en emblidonza. E da far quei ensemen culla Kammerphilharmonie dil Grischun ei enzatgei fetg bi.
Che es il rumantsch per tai?
Il romontsch ei miu lungatg mumma ed el medem mument ina da mias pli fermas ragischs. E quella vi jeu era tgirar.
Scuvierer ed empustar il cudisch/CD MARIO PACCHIOLI - REMAS saveis vus sut: https://www.mariopacchioli.com/
Text: C. Gustin, Turitg
Fotografia: (c) Ester Vonplon, mariopacchioli.com
Suonda LATABLA!
PROSSEMS CONCERTS:
insembel cun l’orchester Kammerphilharmonie Grischun:
27.12.2017
20h
Flem, Waldhaus
Giast tar il concert da l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun.
28.12.2017
17h30
Lenzerheide, Kirche San Carlo
Giast tar il concert da l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun.
30.12.2017
20h
Scuol, Baselgia evangelica
Giast tar il concert da l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun.
01.01.2018
18h
Arosa, Baselgia evangelica
Giast tar il concert da l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun.
02.01.2018
17h
Chur, Stadttheater
Giast tar il concert da l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun.
03.01.2018
17h30
Pontresina, Rondo
Giast tar il concert da l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun.
05.01.2018
20h
Glion, Klosterkirche
Giast tar il concert da l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun.
25.05.2018
20h
Fribourg, Equilibre
REMAS - IL CONCERT
Mario Pacchioli cun l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun ed il Chor La Chanson de Fribourg
26.05.2018
20h
Chur, Stadttheater
REMAS - DAS KONZERT
Mario Pacchioli cun l’orchester Kammerphilharmonie
Grischun ed il Chor La Chanson de Fribourg
Da Benedetto Vigne - Chantautur ladin Curdin Nicolay briglescha finalmain cun ses primalbum «Silips e furmias». Ina recensiun.
Crudà en ureglia era Curdin Nicolay avant diesch onns sin la cumpilaziun «Accent: musica dad oz» cun sia ballada dal «Kindel», ina chanzunetta allegra e laconica cun ina tempra da folkpopsong modern.
In tempet pli tard aveva il trubadur secundà cun in Top Pop Rumantsch dal RTR, quella sumeglianta melodia che raquintava «Nüglia da nouv» e scheva en in bel mument:
«Meis bap es sülla glüna e ma mamma es sü Muntatsch.»
Ed il pli tard a qua ins ha realisà la parentella litterara e musicala da Curdin cun ses barba Paulin Nuotclà. Ma il giuven chantautur ladin, creschì a Bever, ha tuttina sias atgnas tempras, ubain sco el di en la chanzun principala da ses primalbum «Silips e furmias», finalmain cumparì questa primavaira: «Intant n’ha eu imprais a siglir sur sumbrivas».
PROXIMS CONCERTS:
05.08.2017, Rock Sedrun (entrada libra)
Suonda LATABLA!