Da Romana Ganzoni - L’on passà n’haja spettà il bus, il nomer 31, pro’l Hegibachplatz a Turich. I d’eira bunura, temp per üna marenda, i d’eira november, ün tipic di da november o co chi s’imaginescha ün tipic di da november. Tschiera, ümidità, la glieud chi guarda süllas aignas s-charpas o püffa aint pel iPhone.
Tuots taschan. Perche nu tschübla ingün? Nun ha lönch plü dudi a tschüblar ad inchün. Quai am manca. Dess eu tschüblar? Frère Jacques? Tscherts van vi e nan, ün mat ha fat ün siglin, üna duonna veglia tschainta sül banc e’s tegna vi da seis sach da la Migros. Ils automobilists chi nu ferman gugent davant las striblas gelguas sün via per laschar passar ils peduns. »Blumenhaus Hegibach« cun plü paca schelta aint illa vaidrina co uschigliö. Rösas albas, papavers, stailas da Nadal. Implü ün cudesch malcuntaint, ün ch’eu vess da leger per scriver üna recensiun e n’ha miss perquai in mia tas-china, i’m para ch’el detta pajadas e’s lamainta.
La Forchbahn chi passa – da la fosa vart. Insü, vers il sunteri da Rehalp. Ün bel sunteri, sco ün parc. Là es sepulida Barbara, l’amia culs duos chanins. Agathe e Joy vaivna nom. Ella staiva al Hegibachplatz quella jada ch’eu staiva eir al Hegibachplatz, avant passa 18 ons. Cun meis hom ed il prüm uffant, ün figlin. Noss‘abitaziun guardaiva vers il Neumünsterpark, ün lö idillic cun ün da quels bös-chs da mammut chi’d es rivà in Europa a listess mumaint (la fin dal 19avel tschientiner) sco quel chi crescha a Maivilla pro’l Sprecherhaus o quels duos a Soglio, davo il Palazzo Salis, i’l üert da baroc, ma, para ha inchün laschà üna cigaretta sper ün da quels duos bös-chs da bellezza, ün dals schemblins saja uossa per murir.
Sch’eu pens vi da Soglio, pensa a Charlotte von Salis chi’d es morta d’incuort, la mamma da Katharina von Salis, la duonna da las scienzas natüralas chi sta in Engiadin’Ota. Charlotte am vaiva fat grond‘impreschiun quella vouta (avant 25 ons) ch’eu vaiva indatà tuot las datas da la biblioteca dal Sprecherhaus i’l computer. Charlotte es gnüda a Maiavilla per perscrutar il bös-ch da mammut ed insomma per s‘infuormar davart ils üerts in Grischun. Da quel temp vivaiva eir amo Helena von Sprecher, eir ella, sco Charlotte, üna grande dame – e fingià ida daspö lönch a megldra vita. Che duonnas! Che caracters. Inschmanchablas persunalitats.
Fotografia: pexels.com
Suonda LATABLA!
Forsa er insatge per vus:
Da Romana Ganzoni -
1. di: Duos staziuns culla metro. Là suna. Milla persunas. O daplü. Mammas lavan als uffants cun aua minerala, l’ora da prümavaira nu sustegna adüna il bogn sün via, ils uffants sbrajan. Eu nu dod ils sbrais. Eu stun suot ün bös-chin dad orandschas e dod a l’hom sper mai a discuorrer aint in seis telefonin dad or. Las vuschs dals uffants nu rivan da far ün viadi uschè lung. Duos staziuns da la metro, quai po esser dalöntsch davent. Las nüvlas fuorman utschels, ün giat, sbrinzlas d’ün grond fö. Las nüvlas passan e’s disfan.
2. di: Hoz hana puli la via dals fügitivs, e quai cun savun. Ma eu nu savur la via, e neir il savun, eu stun suot il bös-chin combel dad orandschas, i paran be cullas da Nadal. Bainbod as drivan las flurs dal bös-ch. Neroli. Il parfüm as derasarà dapertuot. Id es ün’odur chi fa gnir cuntaint. Almain là, ingio chi flurischa, almain per ün mumaint. Almain a l‘ün e l’otra.
3. di: Murdieus, eir duonnas ed uffants. Drogats, povers, glieud chi sta meglder co quai chi fan stravair, da tuotta sort glieud, la vista as müda sch’ün vegn per dumandar raps, blers sun da qua, ma eir dad oters pajais. I spettan o fan musica e ramassam lura munaida. Eu nu sà, schi’m guardan aint ils ögls, perche ch’eu nu guard aint ils ögls, eu dun ün euro e püf giò per terra.
4. di: Id han dit chi haja dat üna demonstraziun avant duos o trais eivnas. Para sun gnüts millis advocats e güdischs illa chapitala, i nu gudognan bod nüglia. Para suna gnüts in lur vesti d‘uffizi, para hana pendü lur cravattas vi d‘ün bös-ch. Quel fa uossa concurrenza als bös-chins dad orandschas chi decoreschan las vias, id es üna pumpa, ma i nu’s stess mangiar ils früts, hana dit, para suna da tössi. Forsa dals autos. I passan blers autos, Mini-Coopers da tuot las culuors, la glieud chi nun es povra nu ris-cha plü dad ir intuorn cun autos gronds. Eu n’ha eir ün Mini-Cooper a chasa, ün blau cul têt alb.
5. di: Quia as baiva l’espresso fraid. Il camarier maisda il cafè cun glatsch e squassa tuot in ün shaker, fin chi dà üna bella s-chima alba, lura implischa’l ün magöl da vaider e serva. Che bavronda! Eu sez sülla terrazza dal museum da l’Acropolis e guard sün quell’isla culs taimpels immez cità. Mia vita es ün’unica dumengia a mezdi. Eu pigl ün süerv da l’espresso fraid e pens vi da la fatscha da l’Aphrodite ch’eu n‘ha güsta vis. Id ha dat ün‘oxidaziun singulara sül marmel, uschè chi para cha la dessa crida larmas nairas. Aint il gift-shop cumpra la cartolina cun sü ad Aphrodite. Ella nu d’eira mia dessa prediletta fin hoz, eu admiraiva adüna ad Athene chi’d es siglida our dal cheu da seis bap, ma hoz am sainta fich daspera ad Aphrodite.
6. di: Eu tuorn a chasa.
Text: R. Ganzoni, Schlarigna
Fotografia: C. Gustin
Suonda LATABLA!
Da Romana Ganzoni - L’on passà n’haja spettà il bus, il nomer 31, pro’l Hegibachplatz a Turich. I d’eira bunura, temp per üna marenda, i d’eira november, ün tipic di da november o co chi s’imaginescha ün tipic di da november. Tschiera, ümidità, la glieud chi guarda süllas aignas s-charpas o püffa aint pel iPhone.
Tuots taschan. Perche nu tschübla ingün? Nun ha lönch plü dudi a tschüblar ad inchün. Quai am manca. Dess eu tschüblar? Frère Jacques? Tscherts van vi e nan, ün mat ha fat ün siglin, üna duonna veglia tschainta sül banc e’s tegna vi da seis sach da la Migros. Ils automobilists chi nu ferman gugent davant las striblas gelguas sün via per laschar passar ils peduns. »Blumenhaus Hegibach« cun plü paca schelta aint illa vaidrina co uschigliö. Rösas albas, papavers, stailas da Nadal. Implü ün cudesch malcuntaint, ün ch’eu vess da leger per scriver üna recensiun e n’ha miss perquai in mia tas-china, i’m para ch’el detta pajadas e’s lamainta.
La Forchbahn chi passa – da la fosa vart. Insü, vers il sunteri da Rehalp. Ün bel sunteri, sco ün parc. Là es sepulida Barbara, l’amia culs duos chanins. Agathe e Joy vaivna nom. Ella staiva al Hegibachplatz quella jada ch’eu staiva eir al Hegibachplatz, avant passa 18 ons. Cun meis hom ed il prüm uffant, ün figlin. Noss‘abitaziun guardaiva vers il Neumünsterpark, ün lö idillic cun ün da quels bös-chs da mammut chi’d es rivà in Europa a listess mumaint (la fin dal 19avel tschientiner) sco quel chi crescha a Maivilla pro’l Sprecherhaus o quels duos a Soglio, davo il Palazzo Salis, i’l üert da baroc, ma, para ha inchün laschà üna cigaretta sper ün da quels duos bös-chs da bellezza, ün dals schemblins saja uossa per murir.
Sch’eu pens vi da Soglio, pensa a Charlotte von Salis chi’d es morta d’incuort, la mamma da Katharina von Salis, la duonna da las scienzas natüralas chi sta in Engiadin’Ota. Charlotte am vaiva fat grond‘impreschiun quella vouta (avant 25 ons) ch’eu vaiva indatà tuot las datas da la biblioteca dal Sprecherhaus i’l computer. Charlotte es gnüda a Maiavilla per perscrutar il bös-ch da mammut ed insomma per s‘infuormar davart ils üerts in Grischun. Da quel temp vivaiva eir amo Helena von Sprecher, eir ella, sco Charlotte, üna grande dame – e fingià ida daspö lönch a megldra vita. Che duonnas! Che caracters. Inschmanchablas persunalitats.