Dad Annatina Nay - Gia dapi jamnas sepreparan silmeins las stizuns sin Nadal. Strusch che las zetgas da halloween ein svanidas, s’empleinan las crunas cun piziultas, cocs spagna, tschugalatas, candeilas, decorem e fittem. Las vias vegnan ornadas cun mellis glischs e steilas. Cheu e tscheu in pigniel ornau amiez in plaz public. Jeu mezza sun buc aschi fan dil temps d’advent e Nadal, il temps da vin cauld e canella, il temps da stress e shopping. Cumprar in schenghetg per gl’amitg, l’amitga, il bab e la mumma, pils fargliuns ed ils affons da lez, eventualmein per collegas, far mams, piziultas, studegiar il menu da Nadal e sperar ch’ei neivi beinprest! Perquei emprovel uonn da surmanar mes scolars en scola e mia famiglia a casa da rumper empau cul Nadal el senn tradiziunal. Mo igl ei stoda grev...
Calender d’advent, gie ni na?
„Nus savessan far onn in tec auter advent che schiglioc“, proponel jeu a mia classa. Enstagl da zambergiar steilas, malegiar pigneuls da Nadal e preparar schenghetgs, savessan nus far sco sch’ei dess negin Nadal uonn!“ „Daco pomai?“, cloma ina mattatscha agitada! Ils affons miran empau curios. „Dess ei lu era negin calender d’advent?“, damonda in scolar. „Naturalmein dess ei negin“, rispundel jeu. Mo nus savessan persuenter cantar canzuns dalla mar e zambergiar barcas per schar ir sin l’aua. Ils affons ein buca d’accord. Neginas canzuns da Nadal? Neginas historias dil Bambin? Vai aunc? Els vulan silmeins in calender d’advent! „Sche Vus leis buca far in calender d’advent cun nus, lu fagein nus in!“, di in buob. „Gie!“, cloma l’entira classa. Jeu hai piars! „Sche bien pia!, ditg’jeu e sun spannegiada sil product final!
„Datti insumma il Sontgaclau?“
La discussiun „Nadal ni buc peglia“ buca fin. Mes scolars dall’emprema classa vegnan era tiel tema Sontgaclau buca propi perina. „Datti uss insumma il Sontgaclau?“. La damonda cardinala steva tuttenina tut persula en stanza. Gie ni na? „Gie, naturalmein“, rispunda ina scolara. „Ei dat buc il Sontgaclau“, intervegn in scolar. „Bein!“, argumentescha la scolara. „Ei dat el, denton buca mo in Sontgaclau, mobein plirs! Quel digl uaul, quel che vegn tier nus en scola, quel che vegn a casa, quel ell’IKEA, quel el Migros, lu datti aunc divers ella televisiun!“ Ils affons surstattan e teidlan cun bucca e nas. Jeu surriel e stoi dar raschun alla scolara. Buna risposta! Ina megliera vess jeu buca giu „E tgei fagesses sch’il Sontgaclau vegness buca uonn?, damondel jeu mia classa. „Quei mass buc! Il Sontgaclau sto vegnir! El vegn segir, ni? Negin Nadal senza Sontgaclau!“ – ils affons ein irritai. „E sch’el havess buca temps?“, damond’jeu. Els san buca propi tgei dir. Il Sontgaclau stoppi vegnir a far viseta – seigi sco ei vegli. Ed el stoppi purtar piziultas, nuschs e mandarinas! Tradiziun ei tradiziun, punct.
Grazia fitg a tut ils sponsurs da LATABLA:
Nadal senza pacs
„Lein schar quei culs pacs uonn!“, ditg’jeu in di da tscheina a casa. „Daco? Ti has bein era plascher sche ti survegnas in schenghetg!“, rispunda miu frar. „Ei va! Quei ch’jeu less sai jeu era cumprar mezza!“ „Ti has negin senn per tradiziuns! Da Nadal datti pacs, quei ei bein il bi vid quei Nadal!“, rispunda l’amitga da miu frar! „Nus savessan puspei far da bambin secret“, propona la mumma. „Gie daco buc!“, rispunda il bab. „Bambin secret funcziunescha tonaton buc tier nus“, intervegnel jeu. „Secret vegn nuot a star! Jeu sun per negins pacs, per propi negins!“ Negin va en sin mia proposta. Nadal senza pacs va buc. Nadal senza calender d’advent e senza Sontgaclau aunc meins.
Igl ei perfid. Natal ei in’epidemia! Era jeu lasch plaunsiu surmanar dall’euforia da Nadal entuorn mei. Alla fiera da Nadal cumprel in rom da vestga ed ina candeila. In’amitga surmeina mein da mirar cun ella „Drei Haselnüsse für Aschenbrödel“. E leutier detti steilas da canella e vin cauld! Quei seigi tradiziun! Tuts cun lur tradiziuns da Nadal! Jeu giavischel che mia tradiziun daventi quella: Numnadamein ch’ei detti tier mei mai tradiziuns da Nadal!
Text: A. Nay, Turitg
Emprima publicaziun: Dezember 2016
Fotografia: www.pexels.com
Suonda LATABLA!
Forsa er insatge per vus:
-
5 giadas quatter paraids Da Silvana Derungs (DRG) – La lingua rumantscha è ritga. Quai savain nus. Nossa lingua è noss da chasa, uschia…
15 da december 20211665 giadas -
5 giadas sco chaun e giat Da Silvana Derungs (DRG) – La lingua rumantscha è ritga. Quai savain nus. E ch’i dat nundumbraivlas locuziuns e proverbis cun…
04 da november 20211763 giadas -
5 bels nums dad umens Da Silvana Derungs (DRG) – La lingua rumantscha è ritga. Quai savain nus. E che nums rumantschs èn bels, quai…
18 d'avust 20212115 giadas -
5 giadas sport tranter las lingias Da Silvana Derungs (DRG) – La lingua rumantscha è ritga. E ritga cun opziuns per sa mover è era la…
21 da fanadur 20212164 giadas