Da Flavia Hobi – Nicolas Pernet, naschì 1979 a Sent, è dapi il schaner 2021 directur da Radiotelevisiun Svizra Rumantscha (RTR). Per il mument viva el cun sia famiglia en il chantun Turitg, planisescha dentant la midada en il Grischun. Durant mia visita en chasa RTR m’ha Nicolas Pernet raquintà a moda simpatica ed averta davart las finamiras tar RTR, pertge ch’el fa gugent paun u a tgi ch’el ha fatg ses davos cumpliment.


Nicolas Pernet, co ta plascha l’incumbensa sco directur da RTR resp. cun tge aspectativas has ti cumenzà quest post?

I ma plascha fitg bain. RTR ha ina grondezza survesaivla ed i è fitg familiar. Quai pussibiletscha da reagir spert e dad esser flexibels. Las vias èn curtas e las ierarchias èn bassas.

Co descrivessas ti tes stil da manar?

I è in stil fitg liber. Jau crai vida l’autoresponsabladad e che la persuna po pir sviluppar ed utilisar ses potenzial sch’ella ha la libertad. I dat gea culturas da tema cun controllar – tar mai è quai il cuntrari. Jau vi dar las libertads a las collavuraturas ed als collavuraturs da decider sez.

Vus essas ina fitg giuvna direcziun – co sa mussa quai en il mintgadi?

Dad ina vart sa mussa quai en la communicaziun – quella è fitg directa. Quai ha forsa era da far che nus essan uschè pitschens. L’autra chaussa è la moda e maniera co nus decidain robas. Nus pudain spert decider e realisar da maniera pragmatica. Questa dinamica ha segir era da far cun il fact che nus vulain muventar projects. In da quests projects actual è « Speech to text ».

 Nicolas Pernet, tge vuls ti uschiglio anc muventar tar RTR?

Sfidas avain nus las medemas sco las autras chasas da medias. In tema è adina era da chattar novas gruppas en mira – tgi vulain nus cuntanscher ? Quai èn persunas giuvnas ma era da quellas che na dovran anc betg regularmain nossas plattafurmas. In auter punct è dad augmentar la digitalisaziun e la purschida. Ultra da quai vi jau era esser ina sort « ambassadur dal rumantsch » e mussar nossa lingua en autras culturas.

Discurris vus rumantsch en famiglia?

Na, cunquai che mia dunna è da Son Gagl è nossa lingua primara il tudestg. Ma jau sun ussa vidlonder dad integrar il rumantsch – p.ex. durant tschaina cun explitgar che quai è il latg, ils ovs, … Ils uffants na discurran anc betg rumantsch, ma nus avain la famiglia Babulin sin il iPad. L’iPad è atgnamain scumandà, ma la famiglia Babulin ha insatge educativ, uschia ch’ils uffants han là la lubientscha.

Ti es naschì a Sent. Quant fitg es ti anc collià cun l’Engiadina?

Fitg ferm. Jau sun partì cun 20 onns, ma nus faschain regularmain vacanzas en Engiadina. Mes bab viva là e jau crai che mia colliaziun cun quest lieu spezial na sa mida mai. Cunquai che mes geniturs eran oriundamain da Basilea, devi per mai adina duas linguas – il tudestg a chasa ed il rumantsch en scola. Tschertas chaussas che jau hai emprendì per rumantsch fatsch jau anc adina en questa lingua, p.ex. quintar.

Ti has studegià economia a Son Gagl, ma era fatg segiurns a l’ester sco a Michigan ed a Paris. Co eran questas experientschas?

Jau vuleva tschiffar il sentiment, co quai è da viver en in autra cultura e far questa experientscha. I m’ha gidà da betg avair pregiudizis ed dad inscuntrar avertamain a mintgin. Era viver en las citads – gist Paris cun ina energia speziala – m’ha correspundì fitg.

...Sco auters fan joga, fatsch jau gugent paun

Has ti mintgatant lungurus?

Na, quai n’hai jau mai. Ma ussa cun la famiglia guard jau dad avair quellas fanestras cun temp liber per els. Ina fanestra fixa p.ex. è la tschaina cun l’entira famiglia e senza telefonin. Jau crai quellas fanestras privatas e betg digitalas èn fitg impurtantas. Era sch’i na va betg adina uschè consequent sco jau avess gugent. Jau crai sch’ins lavura bler èsi impurtant dad era pudair sa focussar sin tut auter.

E quai pos ti far bain?

Gea, jau legel fitg gugent da tuttas sorts gener u fatsch sport sco currer ed ir cun skis. E sco auters fan joga, fatsch jau gugent paun. Jau sai propi ma deditgar cumplettamain al far paun e recrear durant far quai. Ma cun quai hai jau pir cumenzà durant il lockdown. Nus lavurain gea bler cun laptops, telefonins etc. uschia ch’i ma plascha da far tranteren insatge cun ils mauns.

Sas ti durant far nagut far nagut?

Na, en quai na sun jau betg bun. I dat persunas che pon seser sin ina sutga e guardar or uras a la lunga sin la mar senza far insatge. Jau stuess chaminar enturn, leger, … ma jau na pudess betg far nagut.

Per tge problem fissas ti ina buna soluziun?

Jau crai per problems cumplitgads cunquai che jau structuresch gugent. Jau part lura il problem en pitschens tocs ed uschia poss jau structurar el. E jau taidl gugent tge ch’ils carstgauns ma raquintan - pir sche ti chapeschas ils context pos ti era schliar problems.

T’interessa lura pli fitg la vart dal carstgaun ch’el ta mussa u quella ch’el na mussa betg ??

Quella ch’el na mussa è bler pli fascinanta. Ma là dovras in tschert sentiment. Sche ti lavuras cun insatge ensemen, sentas ti relativamain spert co la persuna funcziuna

Cura has ti fatg tes ultim cumpliment ad insatgi?

A mia dunna per las fluras sin maisa. Normalmain n’avain nus naginas fluras, ma quellas eran uschè bellas.

Ed anc per finir: Tge era tia ultima enconuschientscha da sasez?

Jau crai che jau hai mintgatant ina memia grond nervusitad ed avess gugent, sche las chaussas giessan in pau pli spert che quai ch’i van. Ma mintgatant vai eba simplamain uschè ditg sco quai ch’i va e quai vali dad acceptar. Dentant pli vegl che jau vegn e meglier ch’i va.

 
Nicolas Pernet, grazia fitg per quest bel discurs!

Intervista: Flavia Hobi
Fotografias: (c) RTR
Dapli: https://www.rtr.ch

Suonda LATABLA!

Forsa er insatge per vus: