Da Fadrina Hofmann -  Rumir sü es pro no in famiglia ün tema omnipreschaint. Eu nu pretend ün dachasa steril chi guarda oura sco aint il catalog. Mo minchatant vessa gronda vöglia da tour ün grond sach d‘immundizchas e rumir sü üna jada da schnuz. Eu sun ida per agüd professiunal – e n‘ha fat naufragi da maniera spectaculara. 

Marie Kondo ha nom quista duonna giapunaisa chi‘d es dvantada l‘experta internaziunala per rumir sü. Sia metoda ha dafatta ün nom: „magic cleaning“. Quai tuna propi bler plü attractiv co „eliminar il puf in chasa“. Da mi‘età es Marie Kondo e seis cudesch – ün manifest pel uorden - es splachà  sün plazza 1 da la glista da bestsellers da la New York Times. Quai demuossa: Il dischuorden es ün tema chi occupa a l‘umanità. Almain a l‘umanità chi viva in surabundanza. Mo co funcziuna il principi da Marie Kondo? Fich simpel: Tgnair be amo quellas robas chi fan propi plaschair. Il rest, e quai es para bundant duos terz da quai cha no possedain, as dessa far svanir.

„Quai douvra amo!“
Tuna grondius. Davant meis ögl intern vezza fingià che vöd e rumi sü cha noss‘abitaziun sarà davo la gronda rumida tenor Marie Kondo. Eu m‘imagin ils sentimaint da deliberaziun e satisfacziun. M‘allegr da pudair ir tras l‘abitaziun cul tschüchapuolvra sainza stuvair far slalom – e‘m dumond i‘l istess mumaint scha Lego va suot „fa plaschair“ o na. A meis figl fa Lego plaschair, a mai na. Che vaglia daplü? Quista dumonda metta il prüm üna jada da la vart e cumainz culla büschmainta. L‘experta racumonda da rumir sü tenor categorias e na tenor stanzas. Eu cumainz cun mia s-chaffa da büschmainta. Il prüm vaja tip top. Quai ch‘eu nun ha trat aint tschinch ons na plü va aint il sach. Mo fingià davo paca pezza suna indecisa. Forsa cha quista jeans chi staiva a mai uschè bain va listess darcheu x-üna jada? Eu esitesch. Meis argumaint: Scha la jeans vess dad ir ün di darcheu, lura n‘haja plaschair da quista chotscha. Dimena: tgnair. Ch‘ella nu fa pel mumaint plaschair sbandischa simplamaing da meis impissamaints. Ed uschea vaja inavant ed a la fin n‘haja listess be ün pitschen mantun da büschmainta aint il sach. Amo plü mal esa pro la rumida da la büschmainta dals uffants. Bod pro mincha toc haja nom: „Quai douvra amo!“ Dafatta da tscherta büschmainta massa pitschna nu‘s san meis mat e mia matta separar. „Quel n‘haja però uschè jent“. „Quel ha nona manà da l‘Australia“. Grrr. 

Impussibel dad eliminar cudeschs
Basta, schi cuntinuain culla curuna da cudeschs. Grond sbagl. Marie Kondo, co diavel as poja be rumir sü üna curuna da cudeschs? Cler, la gronda part dals cudeschs nu legia üna seguonda jada, mo dar davent ün cudesch ch‘eu n‘ha let jent o ün da quists bels exemplars liats – impussibel. Eu passaint paca pezza davant la curuna da cudeschs. Il mantun da quels exemplars chi vegnan manats in biblioteca nu‘s poja gnanca nomnar „mantunin“. I sun trais tas-chabels ch‘eu n‘ha survgni dad inchün chi nu cugnuoscha meis gust litterar. Illas stanzas d‘uffants vaja sumgliaint: „Quel nun haja amo let afin“. „Quel n‘haja massa jent“. „Quel lessa forsa leger amo üna jada“. Oje. Ed uschea vaja inavant culs gös cha no nu giovain plü, cullas mangiativas chi sun fingià bler massa lönch in chaminada, culs dvds cha ningün nu guarda plü daspö chi dà Netflix e culs discs cumpacts cha ningün nu taidla daspö chi dà musica sur internet. Be pro las gazettas suna consequainta e cun gronda baja metta tuottas pro‘l palperi vegl – dafatta quellas cun aint artichels ch‘eu laiva tantüna „pel mort e fin“ amo leger „cur ch‘eu n‘ha üna jada temp“. Ün o tschel plunderin dals uffants eliminescha eir pensond ch‘els nu badan cur ch‘els tuornan da scoula. Che naïva ch‘eu sun. „Mammaaaa!“

Ingüna pasch interna
Il facit da meis experimaint: Eu vess gnü occasiun da gnir liber duos terz da mia chasada. Eu vess pudü rumir sü i‘l medem mumaint mi‘orma culla metoda da Marie Kondo. Quai es nempe sia teoria: uorden in chasa correspuonda ad uorden ill‘orma. Mo oramai nun haja la fermezza da realisar mia pasch interna. O forsa n‘haja simplamaing massa bler plaschair vi da tuot quellas bellas robas in mi‘abitaziun? Furtünada ch‘eu sun. Eu pensarà vi da mia furtüna tschella jada ch‘eu blastem cha‘ls uffants han darcheu laschà inavo ün puf in stüva, in chadafö, in lur stanzas… Ed uossa vegna a rumir sü meis pult.

Text e fotografia: F. Hofmann, Scuol 

*In "La columna" descriva Fadrina Hofmann mincha mais quai chi occuppa e movainta ad üna schurnalista e mamma in Engiadina.

Suonda LATABLA!

---

---

Forsa er insatge per vus: