Messagi da l'administraziun: Pel mumaint am manca il temp da m’occupar conscienziusamaing cun LATABLA ed usche n’ha eu decis da pausar il project per intant.
Grazia fich a commembras e commembers, diversas uniuns rumantschas, sponsurs e donaturs per lur sustegn ils ultims 5 ons ed a 18 auturas ed auturs chi han furni tants texts captivants ed unics.
Fin bainbod
Corina Gustin
Da Benedetto Vigne.
Straordinaris eran quels dis tranter Son Niclà e Nadal, quel mez december, marcà d’in spetgar fevril sin la saira luminusa, colurada, savurusa. Las emprimas naivs avevan cuvert vias e streglias, la fradaglia salidava tras fanestras malclausas e las sbrinzlinas vegnivan a piclar sin la curnisch chadafieu. L’enviern era oramai qua. Ma ins presentiva insaco er gia la vieuta dal sulegl, la midada da l’onn. In temp da rendaquints, propiests, bramas, desideris. Registers abstracts però, dals quals nus bagais n’avevan ch’ina vag’idea.
En il spazi tranter la fanestra dubla da stiva mettevans la saira ils cedelins cun noss giavischs: In sortiment da Lego, ina stgatla Caran d’Ache cun trenta colurs, il pli nov Globi. La damaun suenter eran ils cedels svanids. Natiralmain sminavan nus gia tgi ch’era il Bambin, ma nus crajevan tuttina en la forza magica dal ritual. Ed eran lura delus, in pèr sairas pli tard, sche la stgatla da colurs sut il pignol cuntegneva be deschdotg. Ed empè dal Lego avevans magari survegnì in Mecano. U schizunt in pullover.
Ils emprims onns avevan nus passentà ils Nadals cun ina stalletta sombra, magheretta, quatter scorsas laresch enchastradas malamain ina en l’autra. In da quels dis da mez december dal 1960 avevan Papà e barba Flori sa mess tut dascus vidlonder a fabritgar si ina nova stalletta. Si sur vischnanca avevan els chattà ina pitschna grotta da tuf, ed or da quella crappa da tuf resgiavan els bels quadrelets, ils quals vegnivan collads cun cement da Sika, faschond crescher a la taliana duas bellas miraglias lateralas. La paraid davos era in unic grip da tuf. Ina matta nuada da strom furmava il tetg. Sur il tetg ina stgaina da chaltschiel che purtava sisum ina staila da plastic transparent cun en ina lampina electrica, pavlada da la battaria davos noda.
L’entir construct giascheva sin in’aissa detg lada che laschava anc bler spazi avant ed enturn la stalletta. Fertant ch’il palantschieu dadens era spira paglia, era il conturn decorà cun in bel mistgel verd stgir tras il qual manava ina senda cuverta da fin sablun-tuf. Feglias da channa vernischadas faschevan da palmas, ina pitschna saiv cunfinava il flatg, e bel amez devi perfin ina cisterna, er quella tagliada or dal tuf. Ina bellezza scenaria naturalistica per tut quellas figurinas da stalletta, la sontga famiglia cun il Bambin en il parsepen, il bov ed il asen, ils pasturs ed ils trais retgs, ma er cromers, lavunzas e sacerdots, duas tschuttas e perfin inquala giaglina. Insumma, l’entira raspada da Betlehem.
Mintgatant datti anc Nadals tar amis u vischins qua en citad, in bel pignol cun cullas, chandailas, utschelets e tschigulattinas. E forsa schizunt duas chanzuns cun la ghitarra. Ma tar nus a chasa – senz’uffants ni biadis – è l’usit stizzà gia dapi decennis. E cun las fanestras traidublas cumpactas urbanas na dessi gnanca pli spazi per metter or il cedel dals giavischs. Tge che jau scrivess oz sin il cedelin? L’umilitad umana. La calma digitala. Il return da las embratschadas. Desideris dad attempads apunta.
Avant in pèr onns avev’jau, ensemen cun mes fragliuns, rumegià nossa chasa paterna, oramai nunabitada, si en las muntognas. Or cun zacumpac, sutgas ruttas, matratschas isadas, purtrets sblatgids, tut or sin il mantun per il rument grond. En il sutiltetg chattainsa la veglia stalletta da tuf. Davent er cun quella! Giu sin la pluma. Nagin temp pli per nostalgias. E qua ora stev’la uss tranter lainom e ponnamenta, las figurinas anc adina dretg si en il mistgel, cromers, retgs, pasturs, giaglinas, l’entira brajada da Betlehem, bandunada sut vent e plievgia e malaura …
Text: B. Vigne, Turitg
Fotografia: pexels.com
Suonda LATABLA!
Da Corina Gustin - La festa da Nadal es be ün per dis davent ed il mais d'Avent va a fin - per blers il temp il plü festiv e magic da tuot l'on. Per mai eir. Eu sun ün grond fan da l'atmosfera da Nadal, a mai plaschan spassegiadas tras cuntradas decoradas. Saja quai üna via tras üna cità chi splendura da glüms artifizialas, ün god cuvernà cun la prüma naiv o ün marchà da Nadal. Ed a mai plaschan ils regals
Eu nu craj chi saja necessari da posseder bler per augmentar la cuntantezza perche a la fin dals quints passa il plaschair vi da robas materialas davo ün pitschen mumaint. Ma listess sun eu ün grond fan da bös-chins da Nadal imbelits cun cullas, ghirlandas, lametta e da muntognas da pakets suotaint.
Daja propcha glieud chi nun ha plaschair vi da regalar o survgnir regals?
Sün tuot il muond vegnan fat regals cun l'intenziun da mantegner e rinforzar relaziuns, il barat da quels es adüna fingià stat important per la convivenza paschaivla. Dafatta Burger King e McDonalds rodlan aint ils burgers in ün palperi – eir sch’els vegnan pajats e mangiats güsta aint il restaurant. Perche? Pervi da la psicologia dal regal e dal sentimaint positiv da pakettar oura quel! Il burger es üna recumpensa, ün regal a sai svess.
Pakettar oura regals da Nadal renda istessamaing furtünà, eir sch'els nu cuntegnan il plü nouv gadget electronic o l'ultim parfüm da la Lopez. Eu craj cha minchatant s'invlida chi's pudess metter aint üna fuatscha grassa, roba zambriada, ün bun per üna gitta cul velo, per üna grillada in cumpagnia, üna collascha da fotografias o simplamaing ün disegn. Trocclas veglias, chi vess cret, s'adattan bainischem per pakettar aint TEMP in fuorma dad üna pitschna surpraisa da Nadal. Instrucziuns, usche nomnats "tutorials", per transfuormar s-chaclas veglias as chatta dapertuot i'l internet.
Bleras jadas nu's saja che regalar o forza as haja tema da regalar alch foss? Esa perquai il plü simpel da na regalar insomma nüglia e sco compromis ed our da fairness na vulair svess ingüns?
Regalar inavant regals?
Avant ün per eivnas n'ha eu chattà il svagliarin da meis sömis aint in üna butietta bunmarchada plain teclarias; ün bel plat dad ura alb, raduond cun ün schic rom dad or glüschaint sün peis elegants. Il plü important e genial staiva scrit grond e gross sülla trocla: "No tic-tac!" Ün svagliarin chi nu fa tic-tac, chi's conzentrescha sulettamaing sülla lavur da sdruogliar e na sül tegner sdruoglià. Ün prodot frances co ch'eu n'ha pudü leger ün zich daspera. Magnifique. Il s-chazzi chattà inaspettadamaing d'eira subit gnü pajà e transportà cun ün dalet immens infin in mia chombra da durmir. Il sentimaint d'extasa pero as vaiva transfuormà in milla segns da dumonda pac davo avair mis aint las battarias. El nu faiva "tic-tac", quella part d'eira güsta. Impè faiva'l "t-t-t-t-t-t-t-t" in ün tempo nervus ed extrem, eu dschess circa 74 jadas la secunda, 105 decibels.
La soluziun
Uossa che far cul svagliarin? Ün cuort mumaint n'haja stübgià da til pakettar darcheu illa trocla e da til regalar a meis Chef da Nadal. Forsa vessa'l gust e sün seis pult füssa amo lö per decoraziun. Sia maisa da scriver es trista e vöda, vödischma sco üna plazza da parcar davant las pendicularas in mai. Minchatant cuorra'l tras ils büros in tschercha dad ün culli. Perche na, el am vaiva regalà ün scussal cun scrit sü "Napoli" l'on passà. Eu nu m'algord ch'el d'eira stat in Italia in vacanzas uschè cha quel vess eir pudü esser splachà indirectamaing aint il pakettin cotschen sün mia maisa da scriver.
Persunas cun trats narcistics per exaimpel regalan chosas exclusivas, extraordinarias o insolitas. Cun quai cha els as saintan unics e specials voulan els laschar sentir medemmamaing a la persuna chi survain il regal. Els nu san s'imaginar cha ün oget da pitschna valur economica possa satisfar. Persunas activas cun segn per aventüra nu cumportan la rutina e regalan perquai robas insolitas chi nu's po tocker sco per exaimpel visitas pro'l coiffeur. Persunas cun paca capacità per empatia cumpran il prüm chi vain per mans, persunas sensiblas cun grand cour nu's fan impissamaints quant cha'l regal cuosta, l'important per els es cha quel fetscha grond plaschair al visavi. Perfecziunists han il plü greiv da chattar ün chosa chi’d es tenor els adattada sco regal e lura tschüffan els plü tard la crisa scha l'imballascha survegn üna mala foda ed uschè inavant.
I nu para simpel da chattar il regal perfet ma schi's fà attenziun e's prouva dad identifichar la caracteristica dad üna persuna (psicologia inversa) s’augmainta la schanza da chattar alch chi fa plaschair. A la fin pero es minchün quai ch'el es ed ha si'aigna idea dad ün regal.
L'important es ch'el saja pakettà aint in ün bel palperi e ch'el splacha suot il bös-ch da Nadal ;)
Text: C. Gustin, Turitg
Fotografia: pexels.com
Emprima publicaziun: December 2017
Suonda LATABLA!
Da Corina Gustin - La festa da Nadal es be ün per dis davent ed il mais d'Avent va a fin - per blers il temp il plü festiv e magic da tuot l'on. Per mai eir. Eu sun ün grond fan da l'atmosfera da Nadal, a mai plaschan spassegiadas tras cuntradas decoradas. Saja quai üna via tras üna cità chi splendura da glüms artifizialas, ün god cuvernà cun la prüma naiv o ün marchà da Nadal. Ed a mai plaschan ils regals
Eu nu craj chi saja necessari da posseder bler per augmentar la cuntantezza perche a la fin dals quints passa il plaschair vi da robas materialas davo ün pitschen mumaint. Ma listess sun eu ün grond fan da bös-chins da Nadal imbelits cun cullas, ghirlandas, lametta e da muntognas da pakets suotaint.
Daja propcha glieud chi nun ha plaschair vi da regalar o survgnir regals?
Sün tuot il muond vegnan fat regals cun l'intenziun da mantegner e rinforzar relaziuns, il barat da quels es adüna fingià stat important per la convivenza paschaivla. Dafatta Burger King e McDonalds rodlan aint ils burgers in ün palperi – eir sch’els vegnan pajats e mangiats güsta aint il restaurant. Perche? Pervi da la psicologia dal regal e dal sentimaint positiv da pakettar oura quel! Il burger es üna recumpensa, ün regal a sai svess.
Pakettar oura regals da Nadal renda istessamaing furtünà, eir sch'els nu cuntegnan il plü nouv gadget electronic o l'ultim parfüm da la Lopez. Eu craj cha minchatant s'invlida chi's pudess metter aint üna fuatscha grassa, roba zambriada, ün bun per üna gitta cul velo, per üna grillada in cumpagnia, üna collascha da fotografias o simplamaing ün disegn. Trocclas veglias, chi vess cret, s'adattan bainischem per pakettar aint TEMP in fuorma dad üna pitschna surpraisa da Nadal. Instrucziuns, usche nomnats "tutorials", per transfuormar s-chaclas veglias as chatta dapertuot i'l internet.
Bleras jadas nu's saja che regalar o forza as haja tema da regalar alch foss? Esa perquai il plü simpel da na regalar insomma nüglia e sco compromis ed our da fairness na vulair svess ingüns?
Regalar inavant regals?
Avant ün per eivnas n'ha eu chattà il svagliarin da meis sömis aint in üna butietta bunmarchada plain teclarias; ün bel plat dad ura alb, raduond cun ün schic rom dad or glüschaint sün peis elegants. Il plü important e genial staiva scrit grond e gross sülla trocla: "No tic-tac!" Ün svagliarin chi nu fa tic-tac, chi's conzentrescha sulettamaing sülla lavur da sdruogliar e na sül tegner sdruoglià. Ün prodot frances co ch'eu n'ha pudü leger ün zich daspera. Magnifique. Il s-chazzi chattà inaspettadamaing d'eira subit gnü pajà e transportà cun ün dalet immens infin in mia chombra da durmir. Il sentimaint d'extasa pero as vaiva transfuormà in milla segns da dumonda pac davo avair mis aint las battarias. El nu faiva "tic-tac", quella part d'eira güsta. Impè faiva'l "t-t-t-t-t-t-t-t" in ün tempo nervus ed extrem, eu dschess circa 74 jadas la secunda, 105 decibels.
La soluziun
Uossa che far cul svagliarin? Ün cuort mumaint n'haja stübgià da til pakettar darcheu illa trocla e da til regalar a meis Chef da Nadal. Forsa vessa'l gust e sün seis pult füssa amo lö per decoraziun. Sia maisa da scriver es trista e vöda, vödischma sco üna plazza da parcar davant las pendicularas in mai. Minchatant cuorra'l tras ils büros in tschercha dad ün culli. Perche na, el am vaiva regalà ün scussal cun scrit sü "Napoli" l'on passà. Eu nu m'algord ch'el d'eira stat in Italia in vacanzas uschè cha quel vess eir pudü esser splachà indirectamaing aint il pakettin cotschen sün mia maisa da scriver.
Persunas cun trats narcistics per exaimpel regalan chosas exclusivas, extraordinarias o insolitas. Cun quai cha els as saintan unics e specials voulan els laschar sentir medemmamaing a la persuna chi survain il regal. Els nu san s'imaginar cha ün oget da pitschna valur economica possa satisfar. Persunas activas cun segn per aventüra nu cumportan la rutina e regalan perquai robas insolitas chi nu's po tocker sco per exaimpel visitas pro'l coiffeur. Persunas cun paca capacità per empatia cumpran il prüm chi vain per mans, persunas sensiblas cun grand cour nu's fan impissamaints quant cha'l regal cuosta, l'important per els es cha quel fetscha grond plaschair al visavi. Perfecziunists han il plü greiv da chattar ün chosa chi’d es tenor els adattada sco regal e lura tschüffan els plü tard la crisa scha l'imballascha survegn üna mala foda ed uschè inavant.
I nu para simpel da chattar il regal perfet ma schi's fà attenziun e's prouva dad identifichar la caracteristica dad üna persuna (psicologia inversa) s’augmainta la schanza da chattar alch chi fa plaschair. A la fin pero es minchün quai ch'el es ed ha si'aigna idea dad ün regal.
L'important es ch'el saja pakettà aint in ün bel palperi e ch'el splacha suot il bös-ch da Nadal ;)
Text: C. Gustin, Turitg
Fotografia: pixabay.com
Suonda LATABLA!